Белорусские методы

Оберег жениха
Когда молодой идет в дом невесты на жительсто (зять-приемыш) то, вступая в избу после венца, произносит слова, глядя на потолок: "Я иду, зверь лапист и горд, горластый, волк зубастый; я есть волк, а вы есть овцы мои".

***
Оберег невесты
При входа после венца, в дом мужа молодая говорить: "Первая, другая, я иду третья! все вон, мне одной дом".

***
Свадебный оберег
"Есть в западной стороне море Черное; в том море есть остров. На том же острову выросло древо, на том же древе - корень и ветвие, на том же Древе сидит железен муж - осматривает железен муж всякого ведуна, колдуна, кудесника, чтобы видити мне, сторожу колдуна и ведуна, мужика и женку, и девку. Окажи мне на всех четырех сторонах, окажи мне, сторожу, в избе или на улице, в пиру или на свадьбе, или у заплота, или за плахами, или за рекою, везде, кто где ни стоит, как бы сторожа не тронуть. Тот же железен муж, чтобы на колдуна и ведуна тянет он лук, отворачивает недобрые словеса, и речи колдунове и ведунове, аще он враг, или на меня вражит, он створаживает тот же железен муж. Или баба еся с тыми же, тот же враг ее же, кабы она легонько в зубки подола зняла и подругу бы оказала, руку бы зняла, своего дьявола звеселила, да тот же железен муж, в избу привяжи ее к печному столбу, а на улице к огороду, а мужик тот же колдун, надо мною пытаетца; ты же железен муж; кабы нас не нала ево ни молитва, а ему, колдуну, нечем бы ему ему от меня не онятця: сведи его, тот же железен муж, сведи его в баню и поставь его в каменицу головою, иже его врага, кой вражить, и повес его же вверх ногами, у стропил к одному углу, и броси его же о сыру землю, да тот же железен муж не отпутай меня, (имя) его врага о землю порази, его стречника. Или у князя молодого лошадь подтыкается; от подтычки, или у свахи, у тысяцкого, у дружек, у сторожа, у всего княжева поезда прибору от вожения, которая враг повалит захочет о крепосце, то же желез-ный муж обороняет меня, (имя), сторожа, князя и княгиню, тысяцкого, дружек, и весь княжой прибор, бросает его, того же врага, как бы на нас не думал, броси его о сыру землю".

***
От порчи свадьбы
"Стану я, (имя) благословясь, пойду перекрестясь ставить железные тыны от морской глубины от небесной высоты, от востока до запада, от севера до полудни. Въеду аз, (имя), в железный тын со всем моим поездом; завтра аз, (имя), за тридевять щитов, за тридевять дверей и замкну аз, (имя), за тридевять замков; выну из тридевять замков тридевять ключей, кину я те ключи в чистое море-Океан. И выйдет из того моря щука златоперая, чешуя медная, и та щука проглотит тридевять моих ключей и сойдет в море в глубину морскую. И как никому той щуки не поймать и тридевять ключей не сыскать, и замков не отпирывать - и меня, (имя), и князя молодого не испорчивать и весь мой княжеский поезд; всегда, ныне и присно и во веки веков".

***
Заговор свахи
Этот наговор употреблялся только тогда, когда не надеялись получить согласие родителей невесты. "Встану я (имя) на утренней заре, на солносходе красного солнца и пойду из дверей в двери, из ворот в ворота, на восточную сторону, в чистое поле; в том чистом поле гуляет буйный ветер. Подойду я поближе, поклонюсь пониже и скажу: Гой еси, буйный ветер, пособи и помоги мне (имя) закон получить от сего дома, и взять кого я хочу, и у того бы человека (имя) ум и разум отступился и на все четыре стороны расшибся, а ко мне бы (имя) приступился и ум-разум домашних судьбы наипаче, кого хочу получить; и перевалились бы и отошли бы ко мне (имя) все ее мысли, и охоты, и забавы, и все бы их вниз по воде унесло, а на меня (имя) принесло". Ключ в море, язык в роте. Тому слову нету края и конца, от злого человека вреда, беды и напасти. А кто бы на меня и на нее подумал (то есть недоброе) и замыслил, у того человека ничего бы не последовало, и заперло бы ключами, и замками и восковыми печатями запечатало".

***
Заговор свахи, когда идет на сватовство
Входя на крыльцо дома невесты, сваха ступала на первую ступень правою ногой и при том говорила: "Когда нога моя стоит твердо и крепко, так слово мое будет твердо и лепко, тверже камня, лепче клею и серы сосновой острее булатного ножа; что задумаю, да исполнится".

Заговор от запоя
Ты небо слышишь, ты небо видишь, что я хочу делать над телом (имя) Тело Маерена печень тезе. Звезды вы ясные, сойдите в чашу брачную; а в моей чаше вода из-за горного студенца. Месяц ты красный, зайди в мою клеть; а в моей клети ни дна, ни покрышки. Солнышко ты привольное, взойди на мой двор; а на моем дворе ни людей, ни зверей. Звезды уймите (имя) от вина, месяц отврати (имя) от вина; солнышко усмири (имя) от вина. Слово мое крепко!

***
Человеку похмелье умолвить
Господи хмель, буйная голова, не вейся вниз головою, вейся в посонь (посонь, то есть по направлению движения солнца), под воргою, а я ж тебя не знаю, где живешь, в верх сыра дерева, лезь к своему государю, в медвяные бочки и пивные, как не лежит на огне и так на семь человек лихая словеса (имя): аще испеши чашу сию, доколь из меня словеси сии изошли, а из сего (имя) похмелье. Господи хмель, как царь сидит на царствии своем, так и ты сиди на месте своем, государь родись.

***
От похмелья
Господине еси хмель, буйная голова! Не вейся вниз головою, вейся по солонь по... а яз тебя не знаю, где ты живешь, - вверх сыра древа влези к своему господину в медные бочки и пивные; как не жить на огне, так на семь человече лихие словеса (имя), аще изопьешь чашу сию, доколе мои словесе из меня сии изошли, из его, (имя), похмелье, господине хмель, как царь сядет во царствие своем: тако и ты сиди на месте своем, где родился!

***
От запоя
Чтобы пьющий запоем уснул и после этого перестал пьянствовать, нужно взять у него воск, на котором наговаривать: Заря зарница, красная девица, сама мати и царица; светел месяц, ясные звезды, возьмите у меня бессонницу, бездремотницу, полунощницу, среди ночи приди ко мне хоть красной девицей, хоть матерью царицей и сложи с меня и отведи от меня окаянную силу, и дай мне Спасову руку, Богородицын замок!

***
От пьянства
Хмель и вино отступись от (имя) в темные леса, где люди не ходят и кони не бродят, и птица не летает. Хмель и вино выходи на быструю воду, на которой воды люди не ездят; от (имя) хмель и вино поди на буйные ветры, которой ветер по дальности ходите, приважись у лихому человеку, который на (имя) лихо думает, к тому привяжись, который добра не сделает, от меня во веки отвяжись.
**

У імя Атца і Сына і Святога Духа, амінь. Хмель-хмелюшка і віно, адступіцеся ад раба божага (імя) харошага ў цёмныя лясы, у сы­рыя бары, дзе людзі не ходзяць і коні не бродзяць, і птушка не лётае.

***
От запоя
Ты, небо, слышишь, ты, небо, видишь, что я хочу делать над телом раба (имя). Тело Маерена, печень тезе. Звезды вы ясные, сой­дите в чашу брачную. А в моей чаше вода из заторного студенца. Месяц ты красный, сойди в мою клеть. А в моей клети ни дна, ни покрышки. Солнышко ты привольное, взойди на мой двор, а на мо­ём дворе ни людей, ни зверей. Звёзды, уймите раба (имя) от вина, солнышко, усмири раба (имя) от вина. Слово моё крепко.

***
Ад п’янства
У імя Атца і Сына і Святога Духа (два разы), хмель і віно, выйдзі на хуткую воду, на якой людзі не ездзяць, ад раба божага (імя). Хмель і віно, ідзі на буйныя вятры, які вецер па дальнасці ходзіць. У імя Атца і Сына і Святога Духа. Прычапісь да ліхога чалавека, які на (імя) ліха думае. Да таго прычапісь, які дабра не зробіць і не жадае, ад мяне ва векі адвяжысь. У імя Атца і Сына і Свя­тога Духа. Амінь.

***
Атлученне от віна

Как покойнік із гроба не ўстае, віна зелена не п'е, так і ты, раб божы (імя), не пей с утра-зарі, ні в полдзень, ні в дзень, ні с вечера, ні в ноч. Амінь

Ад ліхога чалавека

Плакун, плакун, плакал ты долга и многа, а выплакал мала. Не катись твои слёзы па чисnому полю, не разносись твой вой па сине­му морю, будь ты страшен бесам и полубесам, старым ведьмам, а не дадут пакорицца, утопи их в слезах, да убегут от твоего позорища. Замкни в ямы преисподние. Моё слово крепко и твёрдо век веком.

Можна чытаць, а можа быць напісан (в этом случае мець пры сабе). Чытаць одзін раз в любых сітуяцыях пры апаснасці сглаза злога чарадзейства.

***
От сглаза

Першым разом, лепшым часом. Как на сінем море-акіяне Іісус Хрістос стоіт на камені, мечом махае, от (імя) рождзённого, хрішчённого зрокі отгоняе.

Читается три раза три дня подряд.

**

Матухна вада чіста, ключі твоі быстры. Во імя Отца, Сына і Святого Духа. Ты, зоря-зорніца, зоря - красна дзевіца, зоря Марімьяна, от глаза серого, от глаза белого, от глаза карего, от глаза чорного, от мужыка-калдуна і от бабкі-калдункі, от дзеўкі-проставалоскі, от нечістого духа, от віхря сільного, от банного, от водзяного, от лесного. Амінь.

Чытаюць на воду, якой пояць і ўмываюць бального. Дапамагло Быкову Анатолю Аляксандравічу.

Запісанаў в. Засінцы ад Цярэшчанка Марыі Мікалаеўны, 1931 г.н., студэнткай Гуневіч А.

При обращении к заговорщицам непременное условие: человек должен быть крещен в церкви. Если этого нет, то не берутся шептать. Моя, ныне покойная прабабушка, была родом из Ельского района, проживала в деревне Кочищи, где и пересказала эти заго­воры моей маме. При этом особенно подчеркнула, что молодые женщины детородного возраста могут заговоры читать только своим детям. По причине того, что, читая чужим людям, это "зло " может перейти на будущих детей. А если читаешь своим детям, то не переходит. Она говорила, что других людей можно лечить заго­ворами, когда у женщины уже "нет на белье". Также условие, чтобы не было мужа у бабки.

***
Ад нагавору

Iду, Мацер Божую вяду, Мацер Божая ідзет і мяне вядзёт. Іду я ў пуць, ангелы мяне ждуць. Мацер Божая сустракае, сам Гасподзь праважае. Сядзіць Мацер Божая на прыстолі, дзержыць ключы на прыполі. Замыкайцесь, губы, зубы і сядзіце, как аўца, на мяне не молвіце ні аднаго слаўца.

Ад зубу

Калі у дзіцяці вывальваецца зуб, бралі гэты зуб і гаварылі:

- Мышка, мышка, вазьмі зуб прасты, а дай залаты.
І кідалі гэты зуб на печку, каб другі вырас.

***
Ад кокліша

Калі дзіця захварэла коклішам, садзілі яго ў воз і вазілі па ўсіх мос­тах, што маглі знайсці, а трэба было правезці проз дзевяць мастоў.

***
Ад бессонніцы
Калі дзеткі ноччу не спяць, то з цэлай булкі трэба ўзяць тры кавалачкі, скатаць іх у шарыкі, дабавіць туды солі і гаварыць:

- Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Мацеры ўкланюся. Дай, Госпадзі, на помач гэтаму дзіцяці. Угаворваю яго крыксы-плаксы, дзённыя-палудзённыя, начныя-палуночныя. Угаварваю, умаўляю, на сіне мора адпраўляю. Там вам гуляць, буянь, тое дзіцяці не пугаць, у гэтага дзіцяці не бываць, у белым целе не стаяць, касці не ламіць, сэрца не ташніць, валасы не чарніць, сініх жылак не марыць.

Тройчы абносіш хлебам вокруг дзіця, гаворыш:

- Куркі чубатыя, хахлатыя, чорненькія, рыжанькія, беленькія, наце вам хлеб-соль, дайце дзіцяці сон, штоб спаў, драмаў і яшчэ хацеў.

***
Калі дзіцёнак плача

Першым разам, божым часам Госпаду Богу памалюся, Мамкі Прачыстай пакланюся. Мамка Божая святая, стань жа ты на помач ра­бу божаму (імя) крыксы гаварыці. Зоры-зарыцы, красныя дзявіцы, вазьміце вы ад етага раба божага (імя) крыксы-плаксы, нашніцы дзённыя, палудзённыя, нашныя, палуношныя, часавыя, мінутныя, урошныя і прьггаворныя, вадзяныя, ветраныя, пужаныя і зліканыя, бацькіны і маткіны, бабіны і дзедавы, цёткіны і дзядзькіны, дзявоцкія і хлапоецкія, жаноцкія, мужчынскія і парабоскія, жалосныя і карысныя, уцешныя і прысмешныя, светавыя і заравыя. Рэчкі пасвянціцца, а рабу божаму (імя) спаць, спаць, спаць. Бог мой, прылюбі ты дух мой.

***
Ад зглазу дзіцяці

Тры шчапоткі солі кіньце ў стакан і прашапчыце:

- Свят Бацюшка, Божая Матушка, мне падсабі, з раба (імя) зглаз снімі. Амінь, амінь, амінь.

***
Ад зглазу дзіцяці

Каб зглаз не пачаў дзейнічаць, калі хто-небудзь пачынае хваліць, трэба прыкусіць кончык языка: пра сябе адправіць порчу яму абратна.

***
Ад скідання дзіцячай хваробы

Зрання - вадзіца, з навараждзённага - ліхавіца. Ад каго ўзялася, таму і аддалася. Хто са злобаю калючаю, таму слязою гаручаю. Чытаюць і пры гэтым умываюць дзіця, но каб вада капала на падлогу ці на зямлю.

***
Ад зглазу дзіцяці

Калі хто-небудзь хваліць дзіця, трэба аблізаць дзіцяці правую ручку тры разы І плюнуць на зямлю

***
Ад бессонніцы у ребенка

Встану я, раб божы (Імя), благаславясь, перакрасцясь, пайду з дзвярэй у дзверы, з варот у вароты, над краснае сонца, пад светлы месяц, пад чорныя тучы. Ёсць у міня, раба божая, у чістам полі акіяне-мора, на акіяне-морэ стаіць залаты остраў, на залатым остраве стаіць прыстол, на залатым прыстолі стаіць Маць Прысвятая Багародзіца, з сіняга мора пену здувае і смахівае - смахні з раба божага (імя) двенаццаць цішын, двенаццаць недужыцев. Ключы, замкі - в воду, агонь в гору. Во імя Отца і Сына і Святога Духа. Амінь.

***
Знос для дзіця

Прочістая Божая Маці около престола стояла, (імя) знос уговорала. Знос, знос, чого на (імя) нападает? Ці не такі свет, ці не такі цвет, ці не така зямля, ці не така вода, ці не одзінаховые людзі на свеці? Такі свет, такі цвет, така зямля, така вода і одинаковые людзі на свеці.

***

Ад заіканія (для дзіцяці)

Чітаць нада на ўбываюшчей луне. Еслі лечіць масцер, надо, штоб отчество его не совпадало с отчеством больного. Еслі са­мого сябе лечіць, то ўсе зеркала ў доме должны быць повёрнуты на восток. Лечіць в среду. Даюць дзіцяці піць цёплое молоко ложкамі. На каждую ложку чітаецца заговор:

- Собака лежала, кошка прібежала і всё слізала. Ты, собака, не скулі, а ты, кошка забері, а ты (імя) чісто говорі. Амінь, амінь, амінь.

***
Ад начніц
Куры рабыя, куры серыя, куры чорныя, вазьміце свае крыксы ад хрышчонага, наражонага, малітвеннага раба божыя, младзенца (імя), аддайце на наш сон.

***
Ад спалоху дзіцяці

Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Божай Маці пакланюся. Прачыстая Божая Маці, прыступі,памажы ляк шаптаці. Не всхожаці не ў дзяньку, не ў маладзіку. Больш табе, ляку, схожаці ніколі. Амінь, Госпадзі.

Чытаць тры разы адразу.

***

Ад ляку

Купаюць дзяцей у колядным попеле. Робяць галачкі з пеплу на гарэлцы і качаюць на жываце. Замаўляюць водуў пчяшцы, на яе дзьмухаюць. Пляшку ставяць уверх дном і змываюцъ дзіця. Качаюць на жывату, галоўцы, грудках сырым яйкам, а затым выліваюць яго ў шклянку. Калі дзіця спужанае, на яйку паднімаюцца нібы туман, стаўбы.

- Першым разом, гасподнім часом. Я - з словамі, а Гасподзь -з помаччу. Прыступі ка мне, царыца нябесная Багародзіца, і памажы мне ляк выгнаць. Добры дзень табе, ляк, ты сцень не хадзі, ты, ляк, ні ўначы, ні ўдзень. Завяжы ты свае вочы, не хадзі ты ні ўдзень, ні ўночы, ляк ты каціны, гусіны, сабачы, авечы, чалавечы, цыганскі. Ад чаго ты, ляк, узняўся? Ці ты з вады, ці ты з зямлі, ці ты з уроку, ці з прыгавору? Выйдзі ты, ляк, з касцей, з масцей, з ярых вачэй, з буйной галавы, з жоўтае крыві, з румянага ліца, з радзімага жывата, і з рук, і з ног, з усіх жылачак раба божага (імя). Тады ж ты, ляк, пужаў і паліў, і смаліў, і спакою не даваў, як мяне не знаў. А як стаў жа ты мяне знаць, перастань жа ты хрысціянскіх дзяцей пужаць і рабу божаму спакою не даваць і прыстрэкі наганяць. Настаў жа ты, Госпадзі, балезнь лёгкую, як мой дух.

***
Ад начніц

Бяруць дзіця, нясуць у хлеў. Пасыпаюць соллю лусту хлеба. Хлеб кідаюць курам і гавораць:

- Курачкі-сястрычкі, наце вам хлеб-соль, а дзіцяці (імя) - сон.

Гэтая замова дапамагла шасцігадовай Калеснікавай Надзі.

Яна зноў стала добра спаць.

***
Ад дзіцячай хваробы

Первым разам, добрым часам Госпаду Богу памалюся, Маце­ры Гасподняй пакланюся і табе, ранняя зорачка-зарыца, начная памачніца, стань нам на помач. У горадзе Іерусаліме стаіць прыстол, за тым прыстолам сідзят тры браты-волаты. Прыходжае к ім патайнік Анцібал: - Чаго, братцы, тут седзіцё? Хадзіце з Лены балезнь выганяць. Балезнь злую, балючую, калючую, трасучую. Вы бярыце яе ды нясіце ж яе на гару Сіянскую. на ваду арданскую, дзе Ісуса Хрыста абмывалі. Етаму младзенцу помаччы давалі. Амінь.

Малого садзяць спіной да сябе і чытаюць замову. Прамаўляецца 3 разы на ўтрашняй ці вячэрняй зарніцы. Хворы не павінен размаўляць, вітацца, пакуль не дойдзе да дому.

Запісанаў в. Малевіцкая Рудня ад Марозавай Надзеі Шкалаеўны, 1931 г.н., студэнткай Куцень Т.

***
От боли в животе у ребенка
У кошки - боли, у собачки - боли, у (имя) - заживи.

Ребенок лежит горизонтально. Правой рукой водят по животу вокруг пупка по часовой стрелке и говорят заговор 5-6 раз, не спеша.

Запісанаў г. Мазыр ад Лук'янавай Надзеі Сяргееўны, 1949г.н. (запісала па памяці ад Гяазко Аўдоцці (1903-1990), якая проживала ў в. Кочышчы Ельскага р-на), студэнтам Лукьяновым С. (2003 г.)

***
От сглаза
Какая мать родила, такая и отходила.

Читается три раза. При этом, если ребенок грудной, то прыскается молоко на личико ребенка и вытирается изнанкой ха­лата или рубашки матери. Или брызгается водой лицо ребенка. Можно также читать самому себе. Заговор ребенку может читать только мать.

***
При недомогании у детей
Как с гуся вода, так с (имя) худоба.

Берут кувшин, искупавши ребенка, ставят его на ножки и, ополаскивая, пока льется вода из ковшика, говорят эти слова. Го­ворится три раза, три раза поливается.

***
Ад зглазу
Калi ў рабёнка разгарэўся твар, і ён плача без прычыны, тады маці западозрывае, ито гэта "сглаз", умывае яго вадой і выцірае сваей сорочкою, затым ліжа языком яго тварык накрыж і тры разы паўтарае:

- Яка маць нарадзіла, така і атхадзіла.

***
Удар
Еслі он (дзіця - СВ.) балавася, ударыл ручку ці ножку - удар, есць малітва тожэ:

- Звіхава маці па полі ходзіць, усіх у звіх уводзіць, усім, каму звіх... устаці, рабу божаму (імя) помач найці. Маці, мая маці, я не буду вставаці, я буду і так помач даваці... божая помач. Амінь.

Запісанаў в. Шчэрбаўка ад Сталяровай Марыі Ціханаўны, 1939 г.н., студэнткамі Королевой В., Старовойтовой

***
Калі рэбёнак спужаецца

Еслі маленькі рэбёнак спужаецца чэво-та, есць такая малітва:

- Первым разам, божым часам Госпаду Богу памалюся, святой Прачыстай Мацеры пакланюся. Памажыце рабу божаму (там імя) курыны, гусіны, мышыны, свініны, авечы, чалавечы... Тую сарочку сніму, пад камень надлажу... к жывату не хадзіць, сэрца не ташніць. Богу гавару, угаварваю, не сваімі дзеламі, а божымі малітвамі.

Гаварыць так тры разы. Рубашачку сняць, в каторой он спужался, павесіць яе на двep нанач і ўсе прайдзет. Вадзічку нагаварыць, папаіць вадзічкай, суставы папраціраць той вадзічкай.

***
Дзецкія начніцы

Первым разам, божым часам Госпаду Богу памалюсь, святой Мацеры Прачыстай пакланюсь. Нікола Чудатворац, вялікі ўгоднік, памагаеш ты всему міру, памажы і мне, раба божы (імя) начніцы выгаварыць, начніцы палуночныя, начныя, днеўныя, утраннія. Ідзіце вы, начніцы, на ніцыя лозы, на крутыя горы. Там вам стаяць і буяць, а дзіцяці сон пасылаць. Куры спалі, сон пасылалі (тры разы). Куры-сястрыцы, вазьміце начніцы. Я - са словам. Бог - з по­машчу. Як дух мой лёгак, штоб так рабе божай (імя) легка стала.

***
Крыксы
Калі дзеці малыя плачуць.

Добры вечар, дуб Лебядзін. У мяне дочка, у цябе - сын. Твайму сыну крыксы-варыксы, а маёй дочцы - спаць ды гуляць.

***
Дзецкая

На сінім моры, на акіяні, там сядзела старая бабка, Божая Мамка. Яна сядзела, з мора ў мора ваду пералівала, хіруімскія песенкі спявала. Прашу я цябе, старая бабка, Божая Мамка, годзе табе з мора ў мора ваду пераліваць, хіруімскія песенкі спяваць, а хадзі к (імя) хіруімскій агонь тушыць і днеўной, і палудзённый, і начной, і палуночный, і вячэрній, І ранній. I я - з духам, а Гасподзь - з помашчу.

***
Дзіцячае

Госпаду Богу памалюся, святой Прачыстай пакланюся, усім Божым угоднікам, прыпадобнікам. Божыя ўгоднікі, прыступіцесь, памажыце Божую Маць на помашч пазваць. Божая Маць, я, раба божая, прыступала, пераход угаварала, на сіняе мора адсылала. На сінім моры стаіць дуб, пад дубам сядзяць дзевіцы-красавіцы. Яны ўсе - тры сястрыцы. Яны не ткуць, не прадуць, не вышываюць, толькі раба божага (імя) пераход угавараюць, падушкі падбіваюць, спаць укладаюць. Спі, пераход, не прачынайся, не ачынайся ні старыком, ні маладзіком, ні ўсякім урэмям. Бог-з помашчу.

***
Лячыць дзецей, крыксы

Добры дзень, куры, забярыце крыксы ад раждзёнай і крашчонай (імя). Вам крычаць і варкачаць, а (імя) спаць і прыбываць.

Пры родах

Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Мамачцы ўкланюся, яко­му там дзянёчку, такому і часочку, якой зарыцы, такой парыцы. Дай, Госпадзі, на помач рабу свайму (імя). Ішоў Гасподзь па гары, Пра­чыстая Маці - па даліне. Гасподзь - з залатымі замкамі, Maui Пра­чыстая - з шаўковымі шнуркамі. Шаўковыя шнурочкі, расшнурынеся, залатыя замочкі, разамкніцеся, а косці з касцямі разайдзіцеся. Ці князь, ці княгіня на етым свеце бываці. Ішла Прачыста Маці рабу божаму (імя) помачы даваці, штоб нажымы бралі і не адпускалі.

Пры родах ці калі целіцца, бярэце вадзічкіў кружачку, трыжды зачэрпваеш і гаворыш.

***
Парадзісе

Сячыся, рубайся і на еты свет, младзенец, яўляйся.

Таксама давалася парада самому параджэнцу ў выглядзе прыкладна такіх слоў:

- А ты, ангел, не ляжы, ножкамі напіхайся, даверху дабірайся.

***
Парадзісе

Божа Маці, прыйдзі мяне ратаваці, мае цела распрастаці, мае жылкі выпраўляці.

***
На добрыя роды

Госпаду Богу памалюся, святой Прачыстай Божай Маці пак­ланюся. Я — словамі, Бог - з помаччу рабе божай Ганне роды адкрываці. Залатыя ключыкі, адамкніцеся, вы, царскія вароты, адчыніцеся. А ты, ангел, не ляжы, ножкамі папіхайся, даверху дабірайся.

***
Ішоў сам Гасподзь з небяса, згубіў залатыя ключы з-пад паяса. Мацер Божая ішла, залатыя ключы знайшла. Замкі, атапрыцеся, царскія вароты, атварыцеся, паясы, развяжыцеся, раба божая (імя), з дзіцёнкам разлучыцеся.

***
Чэраз поле чыстае, чэраз мора быстрае шла Маць Прачыстая. Там яна траўку рвала, вадзіцу брала, рабу божую Ганну ўсё цела падмывала і ў мора спускала. Як па мору вадзіца разыходзіцца, так штоб у рабы божай Ганны косці разыходзіліся. Я не знаю, сам Гас­подзь Бог знае і нам памагае. Я - з словам, Гасподзь - з помаччу і Святым Духам.

***
Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Матцы пакланюся. Ішоў Гасподзь Бог Ісус Хрыстос з нябёс, за ім Прачыстая Матка ішла, у правай руцэ залатыя ключы нясла. Сустракае Гасподзь Бог Ісус Хрыстос з нябёс. - Куды ты, Маць Прачыстая, ідзёш? - Iду я парадніцу адведаці і младзенца з жывата выпускаці. Ці ты ж, младзенец, ці младзtнка, пара табе з жывата выхадзіці, парадніцы кроў разліці. - Прашу я цябе, Прачыстая Маць, к сабе на помач з сваей правай рукою.

***
Замова для палягчэння родаў

Залатые варата аткрываюцца, у рабы божай (імя) роды начінаюцца. Дай. Бог, дзіцяці белае цельца. Амінь.

Калі ў цяжарнай жанчыны пачынаюцца схваткі, трэба паста­віць стол на сярэдзіну кухні, чыста памыць яго паверхню. Тры разы пачытаць "Отча наш" і, узяў цяжарную жанчыну за руку, тры разы абвесці яе па гадзіннай стрэлкі вакол стала, пры гэтым тры разы прачытаць замову. Затым на чатыры вуглы стала наліць свячонай воды. Цяжарная жанчына павінна выпіць гэтую воду вуснамі, трымаючы рукі за спіною.

Дапамагло вялікай колькасці цяжарных жанчын. На жаль, бабу­ля не помятое імёны ўсіх каму яна дапамагла. Але сярод іх былі Вішнеўская СМ., Дамасевіч Д.В. і Моніна Ю.В.

***
Для добрых радзін жанчын

Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Божай Маці пакланюся. Прачыстая Божая Маці з прыстолу уставала, рабе божай (імя) пома­чы стала, залатыя ключыкі дзяржала, царскія вароцечкі адмукала. Косці-мосці, разыйдзідеся, а ты, дзіцятка, на гэты свет явіся. Госпадзі, памажы, прыступі ды хутчэй асвабадзі. Амінь, Госпадзі.

***
К родам
Госпаду Богу памалюся, святой Прачыстай Божай Мацеры пакланюся. Ішоў Ісус Хрыстос чэраз залаты мост. Маці Божая сына радзіла, не стагнаўшы, не балеўшы, ніхто яе не слыхаўшы. Госпаду Богу памалюся. Ішла Божая Маці па залатых пясках, па залатых мастах. Сустракае яе Ісус Хрыстос. - Куда ідзеш, Божая Маць. -Iду рабе божай (імя) замкі адкрываць, вароты адпіраць, младзенца выпускаць.

***
На благапалучныя роды

Над цёмнымі сводамі, цёплымі воламі чалнок качаецца. Каму плысці ў чалнаке - не намі рашаецца. Каго пашле Багародзіца той у рабы божай (імя) і народзіцпа. Памалю Багародзіцу зжаліцца - у добры час няхай дзіця явіцца і на здравіі маць застанецца. Амінь.

Чытаць загавор нада ў комнаце рожаніцы, куды ніхто не зайдзе, седзячы пры етым на табурэце. Кругом паставіць і запаліць нячотнае калічаства свечак.

***
Пры цяжкіх родах

Прыгатаваць цеста, памешваць яго і гаварыць:

- Я цябе, квашанка, твару не доўга, цеста выходзіць і падымаецца скора так рабе божай (імя) мучыцца не доўга часок мінутны, а скарэй цем пача, мучэнне легча. Амінь.

***
Гэты заговор трэба перапісаць на лісток бумагі і палажыць пад подушку рожаніцы:

- Дзверы прахадныя атверзашася, сірэч нябесныя, і ты, атрочыца, ізыдзі, заве Хрыстос, Гасподзь Бог наш. Амінь.

Ад уроку (прыстрэку)
Прыйшоў Ісус Хрыстос з нябёс, залатою прастынёю абкрываўся, з Прачыстаю Маткай сустракаўся, ад уроку абіраўся: ад калючага, ад свярблючага, ад накінутага, ад балючага, прыгаворанага. Як у моры пясочку не дастаць, так у (імя) уроку не прымаць.

Пераказаць тры разы.

***
Ад уроку
Ішоў Бог, ішоў Ісус Хрыстос па сінім моры, па лукаморы. На сінім моры, на лукаморы стаіць кузня. У той кузні кавалі куюць, гарачая жалеза расплаўлялі, голымі рукамі бралі, у сіняя мора, у воду кідалі, у рабы божай (імя) урок, улёк і прыгавор вымалі. Раба божа, мой дух, а Гасподняя помашч, всякае дыханіе от хваліць Госпада Бога.

Прамаўляць тры разы.

***
Шла Маць Прачыстая проціў службы, проціў утрані па калінавым масту, залатой трасцінаю папіраючы. Сустракае яна трох апосталаў: Пятра, Паўла і Ляксея. - Куда ты. Мамка Божая, ідзеш? - Іду к (імя) урок сымаць сустрэшны, пасмешны, падзіўны, падумны, жаноцкі, парабоцкі, дзявоцкі, хлапоцкі, жаночы, мужчынскі. Урок сымаю і врошный, і влечный, і прыгаворный, і жаласный, і радасный з ярых воч, з чорных броў, з румянага ліца, з рацівага сэрца, з усіх жылачак і спажылачак. I па касцях не хадзіць, і касцей не сушыць, рацівага сэрца не знабіць, гарачае крыві не паліць. Ссылаю вас на ніцыя лозы, на топкія балоты, там вам гуляць і буяць, у рабы божай (імя) не бываць. Раба божа, мой дух, а Гасподняя помашч, всякае дыханіе отхваліць Госпада Бога.

Прамаўляць тры разы на ўсходзе і захадзе сонца.

***
Урок у дзяцей ілі дарослых
Госпаду Богу памолімся, святой Прачыстай паклонімся. Miкола Чудатворац, вялікі ўгоднік, памагаеш усяму міру, памажы і (імя) урок выгаварыць. Ад чаго табе стала, ад таго і пакідай. То ль з вады, то ль з яды, то ль з натугі, то ль з прытугі ілі табе з глаз, то ль табе з улёку, то ль з уроку, то ль з прыгавору. Есць урок дзявоцкі, мужскі, парабоцкі, вдовін, сіроцкі, мацярынскі, атноўскі, напоўскі, жыдоўскі.

***
Ад прыстрэку (ад уроку)
Госпаду памалюся, святой Мамцы пакланюся, стань, Госпадзі, у помашчы. Прачыстая Маці памагала, Госпадзі, памажы і нам пры стрэкі ўгавараць. На моры, на лукаморы, стаяў луб, на тым дубе -12 какатоў, на тых какатах - 12 братоў. Хто гэтых братоў мае, той ету душу мае, а хто гэтых братоў не мае, той етых душ не мае. Хто на тым свеце землю сажрэ, камяні сабярэ, ваду салье, раб божы ету душу мае. Еслі зямлі не сажрэ, ваду не салье, рабы етай душы не мае. Я сонцам абсвячуся, месяцам абгаражуся, звё'здамі абпылюся, на Асіянскую гару закачуся, нікога не баюся. Хто ету гару праб'е, той ету душу мае, хто ету гару не праб'е, той етай душы не мае ні схо­да, ні маладзіком, ні на век вяком.

***
Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Божай Мамцы пакланю­ся. Прачыста Божа Мамка, стань прыстрэкі ўгавараць. За гарамі, за марамі там ліпаў корч стаіць, а ў карчы змяя сядзіць да семера дзяцей дзяржыць. Яны ссуць высысаюць, прыстрэкі, урокі ўгавараюць з кашчэй, з машчэй, з карых вачэй. Маруся на чарот, на балета адсылае ад свайго белага ліца.

***
Калі наслалі ўрок
Калі табе наслалі ўрок і ты знайшла кучку солі ці пяску там, дзе не павінны яны быць (под ложкам, каля дзвярэй, пад коўрыкам), не трэда гэта браць рукамі, ні вымятаць, а спачатку нада сказаць такія словы:

- Сільным-сільна цвярдыня зямля. Адгаворваю я не адна. Адгаворвае са мной раць святая, Міхаіл-архангел, Гаврыіл-архангел, Мікола Цудатворец і 12 свят святых памочнікаў маіх. Зямля к зямле, а прітка да міне. У імя Айца і Сына і Святага Духа. Амінь.

Так адчьталі зямлю. Затым зямлю нада змесці ў такое месца, дзе табе не патрабуецца пераходзіць. Лета, калі ета зробіць такі чалавек, што не носіць твоё імя. Пасля того, як зямлю вынясуць, нада на ваду нашаптаць, а потым ёю ўмыцца. На ваду шэпчуць такую малітву:

- Загаварваю я сябе ад беса і палубеса, ад яго дзялоў і паўдзялоў, ад наноснай і прывознай, ад дзянной і палудзянной, ад начной і палуначной. Гаспод са мной. Слова сваё замыкаю, абярэгам аберагаю. Амінь.

Потым трэба выцярціса падолам ці рукавом рубашкі.

Каб болей не падкладеалі такі бруд з урокам, дак ля двярэй нада пакласці нагавораны асінавы пруцік. На прут словы кажуць такія:

- Iдзе не каваль, не жнец, а касец. Хто падклад да міне носіць, таго касец косіць. Амінь.

***
Урок(сглаз)
Прыстрашэны, прысмешэны, прымоўлены, прыгаворны, угаварываю, умаляю, усе ўрокі выганяю з-пад пальца, з усіх унутраняў, з усіх печаняў. Я - са словам, а Бог - з помаччу (імя) памагаю. Амінь.

***
Ад вракоў (урокаў)
Сонца вялення на захаду шаптала, (імя) помачы стала. Стала ад ветру, то разгані, стала ад людзей - пашлі туды. Як асіну на гроб не бяруць, штоб так (імя) у агні не гарэць. Госпадзі, памажы, пома­чы прышлі. Амінь, Госпадзі.

***
Господу Богу помолюса, Прочістой Божэй Мацер поклонюса. Прочіста Божа Маці, прідзі, поможы нашай (імя) урокі ўговораці. Першым разом, лепшым часом (імя) урокі ўговораці мужчынскіе, жаночіе, хлопочіе, дзевочіе. Іхні ўрокі ілі ўборкі.

***
Ты, прыстрэча, добры чалавеча, прыступі, дапамажы, знясі на цёмныя ляса, на ніцыя лозы, на сіняе мора. На сінім моры бабка ў голечка наўгадуе падомкі, падзеўкі, падсмехі ветраныя, насланыя, падуманыя, прыгавароныя. А жэншчыны пад хусткамі, мужчины пад шапкамі, дзявочы пад вянок, а парабочы пад ушанкай, цыганкі пад шалашом... Богом слыхом, а (імя) помочу.

***
Як гэтая белая бяроза стаяла ў чыстым полі, не ведала ўрокаў, так бы й ты, раб божы (імя), не ведаў болі, быў здаровы. Амінь.

***
На моры-акіяне стаіць дуб, пад тым дубам сядзяць тры дзявіцы, а то не дзявіцы, а родныя сястрыцы. Адна - шыла, другая - пашывала, а трэцяя - урокі і ўлёкі, і спугі-палохі вынімала. Амінь.

***
Першым разам, лепшым часам Госпаду Богу памалюся, Ма­церы Божай пакланюся. На моры-акіяне, востраве Буяне стаіць стары дзядок і з рабом божым (імя) выгаварывае ўрокі прысустрэчныя, прыслежныя, вадзяныя і ветраныя. Амінь.

***
Першым разам, лепшым часам Госпаду Богу памалюся, Ма­церы Божай пакланюся. Святы прыстрэк, святая намаўка, тут табе па (імя) целу не хадзіць, косці не марыць, жылак не тыркаць, крыві не разліваць. Ідзі за ціхія вятры, за сінія воды, дзе вецер не вее, дзе калінка не спее, там сядзіць пані на залатым крэсле, добрыя мыслі мае, (імя) не забывае. Амінь.

***
Ідзіце, уроцы, на мхі, на балоты, на гнілыя калоды, на ніцыя лозы, дзе людзі не ходзяць і птушкі не лятаюць, петухоў голас не заходзіць.

***
Першым разам, гасподнім часам. Зара-зараніца, гасподня памашніца, як ты загараеш, так ты сунімаеш свае ўрокі: бацькіны, маткіны, бабіны, дзедавы, цёткіны, дзядзькіны, мужчынскія, жаноцкія, дзявоцкія, хлапоцкія, сера вока, сіне вока, чорна вока. Выхадзіце, урокі, з касцей, з машчэй, з русых кос, з ярых воч, і з печа­ней, і з костачак. і з пальчыкаў, і з усіх сустаўчыкаў, і з буйнай гала­вы, і з красныя крыві, з гарачых мазгоў. Ідзіці вы, урокі, на мхі, на балоты, на гнілыя калоды. Там вам гулянне, там вам красаванне, а рабу божаму младзенцу (імя) на паляпшанне. Па еты час, на ету гадзіну па касці не хадзі, касці не ламі, сэрца не тамі, буйну галаву не крышы, прылюбі, Госпадзі, мой дух.

***
Святая Багародзіца сына ражала, святой сваей рызай накры­вала. Пакрый, Гасподзь, святой сваей рызай рабу божую (імя) ад воку, ад уроку, ад падгою. Пасмешныя, прыгаворныя, урокі, ідзіце на святую, не сухняша(не сушыце).

***
Першым разам, гасподнім часам Госпаду Богу памалюся, ранішняй зорачцы, святому дзянёчку панядзелачку (ці іншым дням, у якія гаварылі) пакланюся. Вымаўляю, выuаварываю (імя) прыгавор калючы, балючы, ламучы, ташнучы, прамоўны, прагаворны, падзіўны, паспешны, пасмешны, мужчынскі, жаночы, хлапочы, дзявочы з буйнай галавы, з белага цела, з шчырага сэрца, з костачак, з ногцікаў, з усіх сустаўчыкаў. Ты, урок-прыгавор, па косці не хадзі, косці не ламі, белага цельца не знабі, шчырага сэрца не заві, я ўжо вымаўляю, выгаварваю цябе, гэты ўрок-прыгавор, хадзі, здаровейка астаўляй, пакой давай. Прыдзі ж, Гасподзь, на помач, прымі ж, Гасподзь, Святым Духам, глядзі ж, мой лёгенькі дух.

Паўтараць тры разы на ваду святую, памаліцца, перахрысціцца тры разы самому і ваду. Гэтай вадзічкай утрам і вечарам абмыцца з галавы да ножак перад сном.

Ад скулы

Першым разам, лепшым часам, Госпадзі, прыступі, дапамажы скулу лячыць. Скула-скуліца, красная дзявіца. Чаго ты ўзнялася, ці з цяжкае работы, ці з вялікае работы, няволі. Ідзі ж ты у чыстае по­ле, там стаіць бярозка, пад бярозкай краватка ўбраная, пасцелька засціланая, падушкі прыгатаўляныя, столікі засніланыя, кубачкі паналіваныя. Там табе смачна упіваці і ўядаці, лёгенька аддыхаці, на сінім моры гуляці, русу косу расплятаці, залатушку-скулу разганяці з касцей, мясцей, румянага цела.

Пераказаць тры разы, дуць у адно вуха, у другое вуха, а затым знізу ў верх дунуць тры разы.

***
Скула урочная, прыгаворная, з чаго ты ўзялася ў (імя) з-пад дзіву, з погляду. Я ж цябе з (імя) выгаварываю, сваім духам выду­ваю. Годзе табе, скула, па касцях хадзіць, косці ламіць і суставы крышыць. Я ж цябе з (імя) выгаварываю, сваім духам выдуваю і Бога ўпрашываю скулу урочную, прыгаворную, прышчыкаватую, бураватую, каўтунную, мур-муравіцу, зганяю цябе, скула, на мхі, на балоты, на ніцыя лозы, на ціхія воды. Там табе, скула, качацца, валяцца, у рабы божай (імя) не атрыгацца і па касцях не хадзіць. І касцей не ламіць, гарачае крыві не паліць, ясных вачэй не цямніць, рацівага сэрца не знабіць.

Прамаўляць тры разы.

***
На сінім моры стаяла бела бяроза, над той бярозай гуляла 12 скул-скулавіц, 12 родных сястрыц. Яны гулялі, у карты ігралі. Прыйшоў к нім сам Ісус Хрыстос. - Ах, скулы-скулавіцы, родныя сястрыцы, схадзіце, вазьміце з (імя) скулу з касцей, з машчэй, з ру­сых кос, з серых вачэй, з румянага ліца, з шырокага жывата, з сініх жыл. з жоўтых касцей, з сладкіх мазгоў. Выкатайце макавым зёр­нышкам, залатым перышкам. Выкатайце і красуху-залатуху, і мур-муравіцу, пухлявіцу, гарлавіцу, прышчыкаватую, буграватую, лістападобную, каўтунную. I я - з духам, а Бог - з помашчу.

Прамаўляць тры разы.

***
Первым разам, божым часам Госпаду Богу памалюсь, святой Мацеры Прачыстай пакланюсь. Нікола Чудатворад, вялікі ўгоднік, памагаеш ты всему міру, памажы І мне, раба божы (імя) скулу вы­гаварыць. Шла Маць Прачыстая проці ўтранней, абедней і вячэрняй зары с кнігай "Евангеллей" і гаварыць: "Скула-скуланіца, жэлта-жэлтаніца, как магу выпісаць і вычытаць цябе с касцей, с машчэй, с буйнай галавы, с ясных ачэй, с чуткіх ушэй. Вас жа дзьвянаццаць скул: скула-муравіца, жэлта-жэлтаніца, чорная, ніцая, красная, падзіўная, наносная, прыгаворашная, ветраная і вадзяная. Тут цебе не стаяць, касцей не ламаць, па целу не хадзіць, раба божай (імя), сэрца не знабіць, галовачкі не таміць. Я - са словам, Бог з помашчу. Як мой легенькі дух, штоб так памаглось (імя). Всіх святых сазывала, раба божа (імя) помашч давала".

***
Кол-калавіца, скула-скулавіца, жолта-жалтавіца, бела-беляві-ца, чорна-чарнавіца. Скула прыдуманая, скула прыгаданая, скула вадзяная, скула прыстрэчная. Ідзі ты на мох, на балота, там сталы стаяць віном паналіваты. Не валяйся, не качайся, рабу божую не чапай, па косці не хадзі, косці не ламі, па крові не хадзі, крові не за­ражай, цела не пушы, галаву не тамі. Кол-калавіца, я - са славамі, Гасподзь Бог - з помашчу.

Запісанаў г.п. Уваравічы ад Кругляковай Аляксандры Канстаншнаўны, 1910г.н., студэнткай Прышчэпавай П.

***
Первым разам, божым часам, ні сама з сабой, а з Богам. Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Божай Мацеры пакланюся. Стань, Бог, на помач, ангалы на радасць. Прачыстай Божай Мацеры на жаласць к етай паре, к ранняй заре. Заря-заряніца, всяму свету памашніца, памагала ты ўсяму свету, памагі, Божа, Дуні. Выгаваряю і ссылаю скулу ўрошную, улёшную, натужную, застружную скулу, рожу-залатуху, скулу-скулуху, жовтую-жавтуху, белую-бялуху, красную-краснуху, сінюю-сінюху, чорную-чарнуху, ніжыперчыцу, кавтуніцу, самую злую мухаморніцу. Усіх я вас знаю, па імені называю. Выгаваряю і ссылаю з буйныя галавы, з белых касцей, з жовтага мозгу, з яркіх вачэй, з румянага ліца, з сэрца, жывата, з усяго нутря, з тонкага воласа, з громкага голаса, з чорнай крыві, з жылія, з пальчыкаў, з сустаўчыкаў, з кас­цей, з ногцікаў выгаваряю і ссылаю на бясплодныя лясы, на крутыя горы. Там вам сталы пазасціланы, кубкі паналіваны, там вам піць і гулять, у рабы божыя Дуні навек вечны не бываць. Амінь.

***
Першым разам, лепшым часам Госпаду Богу памалюсь, святой Прачысце пакланюсь. Святая Маць на прыстоле стаяла, усяму свету памагала, памагі, Божэ, (імя) скулу выгаварыць. Выгаварваю скулу белую, скулу красную і скулу-скуліцу, красную дзявіцу. I скулу выгаварываць з белых касцей, з буйнай галавы, з ушэй, з ачэй, каб касцей не ламала, гарачкай не паліла, холадам не трусіла, серца не сушыла, а сёння дзень ні пятніца і ты, скула, ні ядрыцца. У сіняга мора стаяў луб на двенаццаць какатоў, на двенаццаць варатоў, на двенац­цаць ветак, на каждай веткі па двенаццаць красак. Там тры дзявіцы гулялі, тыя краскі парвалі, тымі краскамі скулу павылечвалі (імя). Ідзі, скула, на мхі, на балоты, там сталы засланыя, кубкі налітыя, будзеш піць і гуляць, і ў балоце лажыцца спаць. Амінь.

Замаўляць тры разы пад образом, паўторваючы замову дзевяць разоў. Чалавек, які замаўляе, сядзіць пазадзе хворага Замаўляць раніцай і ўвечары. Дапамагло Дзікун Л.

***
Господу Богу помолюса, святой Прачыстай Мацеры поклоню­са. Прачыстая Божая Матачка, прыступі, дапамажы. Скула-скулушка, скула-чарушка, скула бела, скула чорна, скула-жыла, скула-маліна, скула-рабіна, скула-чарнша, скула-камяніца, і тут табе не стаяць, у галаве не шумець, у вушу не калонь. К Богу слыхом, а (імя) помоччу.

***
Скула, скула, скулушка, борушка, залатушка, датуль ты хадзіла, датуль ты ламіла, пакуль я цябе не паправіла. Выйдзі ты ажынаю, чарніцаю, брусніцаю з рыжае касці, з румянае крыві, з жоўтага цела (імя). Твая хатка ў лазе, на курынай назе, там сталы засціланы, кубкі наліваны, сахарныя напіткі, мядовыя наедкі, там табе гулянне, мяккае дыханне. Амінь.

***
Скула, скула-скуліца, красная дзявіца, прыстрэчная, прыс-мешная, прыборная, прыгаворная, тут табе не стаяць, касцей не ламаць, румяна ліца не паліць, крыві не бунтаваць. Ідзі ў ніцыя лозы, у цёмныя лясы, у пінскія балоты. Там табе сталы засціланыя, кубкі наліваныя, піценне, ядзенне, гуляние, красаванне. Амінь.

***
Шукаюць сучок на палепі або на сцяне, мочаць тры разы галоднаю слюною бязымянны палец, тры разы абводзяць вокруг ску­лы, плююць тры разы проз левае плячо і прыгаворваюць тры разы:

- Як слюна галодная ў роце сохне, так у раба божага (імя) скула засохне.

***
Першым разам, добрым часам Госпаду Богу памалюся, Мамкі Прачыстай пакланюся. Выгавараю етага чалавека скулу ўрошную, прыгаворную, уцешную, смешную, вадзяную, ветраную, калючую, гаручую, ламучую, свярбучую, балючую. Выгавараю скулу ў раба божага (імя) скулу-бялуху, скулу-краснуху, скулу-чарнуху, скулу-буруху, скулу-паніжніцу, скулу-лазавіцу, скулу-куставіцу, скулу рассыпную. Скулухна-бурухна-матухна прашу цябе, упрашаю ад етага чалавека і ўмаляю з краснае крыві, з бурага мяса, з сініх жыл, з белае касці, з жоўтага мозгу. I скулухна-бурухна, прашу цябе, упрашаю і уматяю, ад етага раба божага чалавека высылаю на цёмныя лясы, на шырокія даліны, на глыбокія каляіны. Рассыпся там чорным макам па старанам на цемным лясам, па шырокім далінам, па глыбокім каляінам. Там табе пярыны пуховыя, падушкі цюлсвыя, пасцілкі шаўковыя. Там табе і спачываць, а ў етага чалавска на вечны век скулы не бываць. Амінь.

***
Первым разам, гасподнім часам памолімся Госпаду Богу, свя­той пятніцэ. Стань на помашч святой (імя). Сінюшка, жаўтушка, сінявачка, паланяначка, урочная, прыдзевочная, часінная, гадзінная, ламотная, сухотная, вадзяная, касцяная, тут табе не быць, касцей не ламіць, багрова сэрца не сушыць, ісці табе ў крутые беражка, быць табе цветам сінім, жоўтым і араньжэвым.

Замова паўтараецца тры разы.

Кровь замаўляць

Ішла (імя) чераз мост, нашла пастол, а ты, кровь, пастой. I з рыжага мяса, і з белой касці табе, кровь, больше не іці. Моркву в градзе ірвала, кровь замавляла на век веком, амінь.

Пераказуваць тры разы.

***
Ад крывацёку

Ішла святая Прачыстая Матка Хрыстова гарою, нясла ваду дугою. Дуга, разагніся, вада, разалліся. Дуга разагнулася, вада разлілася, а ў раба божага (імя) кроў сунялася, печанай запяклася.

***
Iз-пад яснае зары, із-пад белае гары цякло тры ракі. Рака малочная, вадзяная і крывяная. Я малочную разап'ю, вадзяную разалью, а крывяную астанаўлю. Прысвятая Маць Багародзіца на прасліцу прала, нітку атарвала - кроў завязала.

***
Добрым часам, лепшым разам, я - словам, а Гасподзь Бог - з помашчу. Ішоў Ісус Хрыстос цёмнымі лугамі, крутымі берагамі, масціў маста з тонкага трысця: з калінавага, з малінавага. Мост, разламіся, Дунай, разалліся, кроў, уніміся. Госпадзі, памажы, Госпадзі, памажы, Госпадзі, намажы.

***
Каб супыніць кроў

На моры, на акіяне, на востраве Бур'яне там ляжаў белы гаручы камень. На том камне сядзела дзявіца-масцярыца, дзяржала іглу булатную, зашывала рану крывавую. Эх, ты, була, проч адстань, парэзаная кроў, цеч перастань.

***
Ад крывацеку

Госпаду Богу памалюсь, Прачыстай Мацеры Марыі пакланюсь. На сінім моры, ні Ціхім акіяне стаіць дуб, над тым дубам Прасвятая Маць Марыя ўмываецца, шаўковай шырыначкай уціраецца. 3 гэтага дуба ветачкі ламала, у гэтай рабы божай (імя) кроў замаўляла.

***
Калі парэжыш руку

Ехал Святой Грігорій на серай кабыле. Кабыла стала, і кров рабы божай (імя) перастала.

***

Ад кровацячэння
Ехала Мяніла на сівай кабыле, везла іголкі, шэлковыя ніткі. У двух удвігайце, кроў зашывайце.

***
Ад крывацёку

Замова прамаўняецца тройчы гюптам, гледзячы на параненае месца:

- Iшоў Ян праз Іардан. Ян, стань, кроў, перастань!

***
Шоў Госпад цёмным лясочкам, стаў на камяні, падпёрся кіёч-кам, рана звужаецца, кроў замаўляецца. Амінь. Гаварыць тое самое дзевяць раз.

***
Ад крыві
Два браты камень сякуць, дзве сястры ў акно глядзяць, дзве свякроўкі ў варогах стаяць. Ты, свёкар, варацісь, а ты, кроў, уталісь. Ты, сястра, адварацісь, а ты, кроў, уймісь. Ты, братка, смірысь, а ты, кроў, замкнісь. Брат бяжыць, сястра крычыт, свёкар варчыт. А будзь, мае слова, моцнае на сціханне крыві ў раба (імя) па сей час і сію мінуту.

***
Несла ваду цераз калоду, вада разлілася, у Пашы кроў запяклася. Амінь.

Запісанаў в.Даманавічы ад Карнеявец Паяіны Мікалаеўны, 1926 г.н., студэнткай Зінавенка С.

***
Супраць крыві
Устану, благаславясь, пайду, перакрасцясь, у чыстае поле, па сіне мора. У чыстам полі, на сінем моры сіні камень. На ём конь кары. На кане сідзіць челавек стары, дзержыць в руках голку залатую, нітку шалковую, шые рану, зашывае, кроў руду ўнімае, шчамоту, ламоту вынімае, прызоры, прыкосы выганяе от раба божага (імя). Ты, кроў, стань, ні цякі і ні кань у раба божага (імя) во векі веков. Амінь.

Чытацъ тры разы, абводзячы іголкай трыжды вакол раны. Іголку кінуць у раку.

***
На утихание крови
Два брата камень секут, две сестры в окошко глядят, две свек­рови в воротах стоят. Ты, свекор, воротись, а ты, кровь, утолись. Ты, сестра, отворотись, а ты, кровь, уймись. Ты, брат, смирись, а ты, кровь, запрись. Брат бежит, сестра кричит, свекор ворчит. А будь, моё слово, крепко на утихание крови у раба (имя), по сей час, по сию минуту.

***
На остановление руды
Летит ворон без крыл, без ног, садится ворон к рабу (имя) на главу и на плечо. Ворон сидит-посиживает, рану потачивает. Ты, ворон, рану не клюй, ты, руда, из раны не беги. Идет старец, всем старец, несет печать. Ты, старец, остановись, ты, ворон, не каркай, ты, руда, не капли. Крови не хаживать, телу не баливать. Пух земля, одна семья. Будь по сему.

***
Первым разочком, лепшым часочком Господу Богу помолюса, святой Прачыстай Мацеры поклонюса. Прачыстая Божая Матачка, прыступі, дапамажы. Ішоў жыдок цераз дварок, нёс вады збанок, збанок упаў, разбіўса, каб даў Бог у (імя) кроў суняласа

***
Ішлі тры калекі чэраз тры рэкі, хацелі пасеяць лозу, лоза не ўзышла, каб з раны кроў не ішла.

***
Ішлі тры калекі чэраз тры рэчкі, секлі, рубалі, кроў замаўлялі.

***
Замова на сціханне крыві
Ехаў чалавек стар, конь пад ім кар, па лугах, па дарогах, па лясах. Ты, маць-кроў жыльная, цялесная, астанавісь, назад вярнісь. Стар чалавек цябе замукает, на пакой сагравает. Як каню яго вады не стала, так бы цябе, кроў-маці, не бывала. Слова мае моцнае!

***
На моры, на акіяне, на востраве Буяне стаіць дубок ні голы, ні апранугы. Пад тым дубком сядзяць трыццаць тры дзявіцы, коляць кашку іголкамі булатнымі. Вы, дзявіцы красныя, гнецца лі ваш бу­лат? Нет! Наш булат не гнецца. Ты, руда, уймісь, астанавісь, прыкрацісь. Слова мае моцнае!

***
Каб суняць кроў
Шлі тры калечкі чэраз тры рэчкі, неслі воду чэраз калоду. Ва­да разлілася, кроў сунялася, вада лілее, кроў бялее, пляце баба пастоль, а ты, кроў, пастой.

***
Чытаюць замову тры разы, пасля кожнага разу плююць тры разы на рану:

- За палатамі каменнымі, за цанямі жалезнымі, там, дзе чорны воран ляжыць. Як у яго ў роце печань запяклася, а ў рабы божай (імя) кроў запяклася, астанавілася. Амінь, амінь, амінь.

***
Кажуць тры разы, не пераводжваючы духу, а то крывацёк будзе яшчэ сільней:

- Дзерн, дзярысь, а зямля, крапісь. А ты, кроў мая, раба божа­га (імя) унімісь. Амінь, амінь, амінь.

***
Загаворваюць тры разы, каб не ішла з раны кроу, плююць кожны раз праз левое плячо:

- Баба па дарозе шла, сабаку за сабой вяла. Баба упала, а сабака прапала. Руда, стань і больш не кань. Амінь, амінь, амінь.

***
Складваюць пальцы крзстам, водзяць імі вакруг раны і прыгаворваюць:

- Стань на камень, кроў не капліць, стань на чало, не будзе нічаго. Амінь, амінь, амінь.

***
Ва імя Атца і Сына і Святога Духа Госпаду памалюся, Мамкі Прачыстай пакланюся. Встань, каса, на камень, і кроў у рабы божай (імя) не кане, встань на тапор - і ўвесь загавор. Амінь.

***
Ішоў Ісус Хрыстос, нёс сухую тросць. Як той тросці не раскідаці, так рабу божаму (імя) крыві не разліваці. Божа, Божа, не ўвлікайся, вопухаль, болі не майся.

***
Для суняцця крыві
Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Мацеры ўкланюся, (якому там) дзянёчку, такому і часочку, якой зарыцы, такой парыцы. Дай, Госпадзі, на помач рабу свайму (імя). Ішоў цераз Іардан-раку, цераз кляновы масток, ішоў і ехаў Ягорый на крывой кабыле. Кабыла стала - кроў перастала.

Замова паўтараецца тры разы.

***
Як астанавіць кроў
Шла Маць Прачыстая па полю чыстаму, шаўкову нітку, іголку нашла, стала зашываць ды кроў замаўляць. Паўтарыць тры разы.

***
Шлі тры ракі: адна - вадзяная, другая - мядовая, трэцяя - крававая. Вадзяную выліваць буду (вылівае з вядра ваду), мядовую піць буду (п'е з бонкі мёд), крававую замаўляць буду.

Тры разы гэта ўсё паўтарыць.

Трэба чытаць на ўтраняй і вячэрняй зорцы. Но сначала прачытаць абрашчонне:

- Госпадзі, Прасвятая Багародзіца, памагі рабу божаму (імя).

Затым чытаюць:

- Белая белавушка, красная красавушка, не балі, не калі, не шумі, не паддавайся ні ў шырыну, ні ў глыбіну. Ад рабы божай (імя) атдаляйся ў бальшыя вароты, у поле, у сіняе мора, там падушка пяровая і пярына пуховая, туда атдаляйся. Па сей дзень, па сей час, па мой нагавор. Памошчніца не я, памошчніца мая Маць Прас­вятая Багародзіца. Амінь.

Перакрасціць бальное месца, закрыць краснай трапкай.

Запісанаў в, Хракавічы ад Фясько Варвары Іванаўны, 1926 г.н., студэнткай Фуре А. (з сшытка)

***
Шла Маць Прачыстая к (імя) з буйнай галоўкі боль выбіраць і шум выдумаць, і вочкі прасвятляць, скулу-рожу, скулу-залатушку выгаварываць і несла тры рожы: адна - красная, другая сіняя, трэцяя - белая. Адна - ссохла, другая — звяла, трэцяя - так прапала. Прападзі, скула-рожа, у (імя) калючая, балючая, смярдзючая, свярбучая, сонцавая, ветраная, урочная, улёшная, прыгаворная, жаласная, радасная. Выгаварываю з буйной галоукі, з ярых воч, з чорных броў, з румянага ліца, з рацівага сэрца, з кашчэй-машчэй, з усіх печаней, з усіх жылачак і спажылачак, па касцях не хадзі і касцей не ламі, рацівага сэрца не сушы. Ідзі, скула-рожа, на ніцыя лозы, на топкія балоты, там табе гуляці і буяці, у рабы божай (імя) не бываці. Прамаўляць тры разы.

***
Встану я, раб божы, рана, умыюся бела-румяна, выйду ў поле, у зялёны сад. Там Маць Прачістая гуляе і к сабе рожу падзывае, рожу красную, рожу чорную, сіняю і белаю, і жовтую, і сухую, і вялую, і врошную, і прыговорную, завідную, пасмешную, пацешную і мужчынскую, і хлапячую, і дзявочую, і бабскую і к сабе прызывае, на агні іспаляе. Датуль ты, рожа, расцвітала, пака я к табе прыбывала. Выдзі із рабы божай із буйнай галавы, із жоўтага мозгу, із румянага ліца, із касцяных зубоў, із белага цела, із гарачай крыві, із серца, із рук і ног, з касцей, падкостак, із жыл, пажыл, із жывата і печеней, і са всех нутреней. Стань, Госпадзі, на помач к рабе божай і прылюбі мой дух. Амінь.

***
Шол Хрістос через поле, нёс трі рожы в руке. Адна - скосценела, другая - следзенела, а трецья - разашлась. I ты, рожа, в этом целе разайдзіся і в даміну назад не вазврашчайся, і с эцім целам не знайся. Ва імя Атца і Сына і Святага Духа.

Тры раза.

***
Першым разам, добрым часам Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Мацеры пакланюся. Шла Прасвятая Маць Багародзіца ў утранні і проціў службы. Чьггала кнііу Евангелію, вычытывала скулу-рожу: і родную, і прыродную, і спешную, і смешную, і падуманую, і прастуджаную. Ты, скула-скуланіна, жоўтая жаўтавіна, сіняя сінюга, жоўтая жаўтуха, белая бялюга. Тут табе, скула, не стаяць, не калоць, не балець, не свярбець. А я цябе буду выдымаць і выгаворваць з касці, з буйныя галавы, з ярых вачэй, народжаную, хрышчоную, малітоўную.

***
Загаваріць рожу
Накрывают красной тканью і кажут:

- Шол старец, нёс ларец, запнулся і ўпал, што ўраніл, всё по­добрал. Забрал с рабы (імя) рожу, положыл в ларец і ларец у рагожу. Амінь.

***
Шлі папы праз двары, рожу ламалі, (імя) памагалі.

***
Шла Маці Божа через сінее море, несла трі рожы, одну - водзяную, вторую-огняну, трецью - крываву. Водзяна - разлівалася, крывава - разышлася, огнена - огнём зышла, дай жа, Божа, чтоб огнём зышла.

Замова чітаецца дзевяць раз.

***
Господу Богу помалюся, святой Прочістой покланюся, пятніцы святой, троицы ракавой, святой пакрове, Матцы Хрістовай, я -словам, Бог - с помоччу (імя). Рожа-рожовніца, Хрістова Маці-раждзеніца, по цэркві ходзіла, рожу говорила, ля прыстола стояла, свечі зажыгала, рожу ўгаворала, штоб не очіналася, не ўпоміналася, ні на востан'і ўсхода, ні молодзіком, ні во векі веков. Во імя Отца і Сына і Святога Духа. Амінь. Моі слова, Гасподняя помоч. Тры раза.

***
У пятніцу борам рана баба ішла сінім морам, вялікім полем. Баба ішла, рожу капала, рожу садзіла. Рожа расцвітае, ліст ападае, рожа прападае. Амінь.

Паутараць тры разы.

***
Чытаюць на бального тры дні падрад, па тры разы пасля за­ходу сонца:
- Ішоў старац, нёс ларац. Запнуўся старац, і ўпаў ларац. Што ўпала - усё падняў. Забраў з раба божага (імя) рожу, паклаў яе ў ла­рац, а ларац - у рагожу.

***
Першым разам, гасподнім часам Госпаду Богу памалюся, Мамкі Прачыстай пакланюся. У полі тры дарогі, на іх - краскі: жоўтая, зялёная, красная, чырвоная, бурдовая, белая, розавая. У Чысты чацвер рана ішла прэсвятая Ульяна рожу паламала краскі патаптала к Госпаду Богу падхадзіла Госпада Бога прасіла: - Прымі ету рожу, ад етага чала­века калючую, гаручую, ламучую, свярбучую, урошную, прыгаворную, смешную, уцешную, вадзяную, ветраную. Выгаварваю з буйнае галавы, з румянага ліца, з шчырага сэрца, з касці, з касцей, з машчэй, з усіх печаней, з костачак, з красныя крыві, штоб касцей не ламала, сэрца не таміла, буйнаю голаву не крышыла Бог мой, прылюбі ты дух мой. Амінь.

***
Ішоў Ісус Хрысгос на дарозе, сустрэў тры рожы. Яны прыгаворваюць падумную, падзіўную, пацешную, пасмешную на касці не хадзіць, буйнай галоўкі, шчырага сэрца не знабіць. Я цябе, рожа, скашчу, я ж цябе сашлю на шэрае балота, на жоўтыя пяскі, на сіняе мора. Там табе гуляць, там табе бегаць, там табе, гарна рожа, за углом быць.

Ішоў залатнік мостам, залатым мостам, залатым кіям папіраўся, залатым поясам падперазаўся. У канцы мосту сасна стаіць, на той сасне раса вісіць. Як расе не абсыпацца, залатніку з месца не сустаць, пад грудзьмі не падпіраць, на бакі не раздзімаць. Стань яму на месцы ў залатым крэслі да слушнага разу, да гасподняга часу.

***

У рабы божай (імя) стань, залатнік, на сваё места, на залатое крэсла. Табе па жывату не хадзіць, па нервам не знабіць, мне, рабе божай (імя), не таміць. Прастудны, даждзявы, ветраны, земляны, вадзяны, прыдуманы, прыгаданы, нервны, заботлівы, хлопатны, на нервам не хадзі і не мучай. Залатой залатнічок, стань на свае места. Прылюбі, Госпадзі, дух мой. Амінь.


***

Первым разам, добрым часам Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Мацеры пакланюся. Залатнік-залатнічок, красны панічок, ты, залатнік Несцер, стань на сваём месці. Табе, залатнік, не стаяць, жывата не таміць і крыві не раздражаць. Я цябе, залатнік, буду выгаворваць і выдымаць, з буйнага цела, з буйнага жывата народжаную, хрышчоную і малітоўную.


***

Ва імя Айца і Сына і Святога Духа. Амінь.

Господу Богу помалюся, у Господа Бога попрошу: пераступіце, поможыце (імя) свяшчонай, хрышчонай золотніка ўговораці. Золотнічэ, добры чоловечэ, по жывоту не ходзі, косцей не ломі, под грудзі не подворочай і под бокі не пудпірай, крыві не разгоняй і ў вороцях не стой. Стань на своём месцечку, на золотом крэслечку, дзе цябе маці породзіла, там табе добрэ будзе.

Паўтарыць тры разы, пасля чага тры разы з жывата страсянуць (узяўшы пальцамі) і трохі з того места здвінуцца (напрыклад, на ложку) і поляжаць.

Запісанаў в. Багуцічы ад Сышчанка Вольгі Фамінічіш, 1919 г.н., студэнткай Каленік

***

Першым разом, лепшым часом Господу Богу памаліўшысь, Пречістой Мацері пакланіўшысь. Залатнік-залатніче, ты добрый человечэ, не хадзі па старанам, а ідзі на сваё месцечко, на залатое крэслечко, гдзе цебя маць парадзіла і на места пасадзіла. Там тваё піценне, ядзенне і ўсякае снавідзенне.

Заговор читается три раза. За другим и трецим разам гово­рится "Другім...", "Трэцім...".

Человек ложится горизонтально, заговорщица, проговаривая заговор, делает движения руками к центру пупка. Лечение провод­ится три дня. На третий день ставится палец в центр пупка (должен быть слышен пульс). В некоторых местах на пупок ста­вят банку или кувшин (или чугунок) (если не знают заговора).


***

Залатніча-божы чалавеча, стань на сваім месцы, там табе будзе і піценне, і ядзенне. Я цябе не ўмаляю і не ўбаўляю, толькі ўмаляю прыстрэк мужыцкі, парабоцкі, дзённы, начны, паўночны. Не хадзі, боль не твары, спакою дай.

Пасля прамаўлення таму; хто прамаўляў, плюнуць убок, а хвораму - здвінуцца з месца.

Запісанаў г. Жыткавічы ад Бандзюк Вольгі Нікалаеўны, 1941 г.н.


***

Госпадзі Божа, памажы, прыступі, свята Прычыста, свята нядзелька, свята субота хрыстовая. Я прыступаю, Мар'янінай Лідзе залатнік угавараю. Залатнічку, божы памачнічку, сядзь на свае месцечка, на залатэ крылечка, там табе будзе піценьечка, едзеньечка, столікі накрываны, кружачкі наліваны.

Дзевяць раз.

Запісачаў в. Кельна ад Уласавай Марьи Паўлаўны, 1928 г.н., Шляга Валянціны Іеанаўны, 1932 г.н., Гаўрыловіч Сцеяаніды Цімафееўны, 1919 г.н., Сінкееіч Валянціны Іванаўны, 1924г.н., студэнткай Пяшэвіч А. (2003 г.)

***

Першым разам, добрым часам Госпаду Богу памалюся, Пра­чыстай Божай Матцы пакланюся. Прачыста Божа Маці, прыступі, да мой дух палюбі залатніка ўгавараці. Загаварваю залатнік ступны, стрывожаны, калючы, падзіўны, прыгаворны, дзявочы, жаночы, хлапечы. Дванаццаць разоў загаварваю і замаўляю не гарэць, не балець, не ламаць і жыл не сушыць. I цары, і каралі б'юцца, сякуцца і зноў уціхамірваюйца. Так і ты, залатнічок, хадзі, расхадзіся і ўціхамірвайся. На сваё месца станавіся, якое табе Госпад Бог паказаў. Уніз не хадзі, касцей не ламі, раба божага (імя) не сушы. Як чорны мак пасеўны, так і ты, залатнічок, пяром угору ўзнімайся, на сваё месца станавіся, не вышэй і не ніжэй пупа. Як па небе маладзічок і зоркі вакруг свету ходзяць, расходзяцца і на сваё месца становяцца, так і ты, залатнічок, хадзі, расхадзіся, свайто месца пільнуйся і на сваё месца станавіся - ля пупа, ля пупа, ля пупа.


***

Золотнік
Госпаду Богу помолімся, Пречістой Mauepi поклонімся, Прсчіс-та Божа Маці, пріступай, помогай (імя) золотнічка ўговоріць. Чемеру, чемеру, не ходзі по чесмеру, а ідзі на сваё месцечко, на золотое крылечко. Цебе маці породзіла, поесом подперезала, цябс место указа­ла. Маленькое, як могілку, лёгенькое, як перінку. Прошу цебя, стань на своё место і не зрівайся ні под полне, ні на сходне, ні на маладзіку.

Замова чытаецца дзевяць разоў.

***

Первым разочком, лепшым часочком Господу Богу помолюса, святой Прачыстай Мацеры поклонюса. Прачыстая Божая Матачка, прыступі, дапамажы. Залатнік-залатнічку, божы памачнічку; па касці не хадзі, касці не ламі. Ідзі на свае месцечко, на золотое крэслечко. Там табе кубачкі наліваныя, столікі засціланыя, паненачкі гуляюць, цябе на места пасажаюць. К Богу слыхом, а (імя) помоччу.

***

Першым разам, лепшым часам Госпаду Богу памалюся, святой Прачысце пакланюся. Ішоў залатнік мостам, залатым мостам, залатым кійком папіраўся, залатым поясам падперазаўся. У канцы масту сасна стаіць, на той сасне раса вісіць. Як расе не абсыпацца, залатніку 3 месца не сустаць, пад грудзьмі не падпіраць, на бакі не раздзімаць. Стаць яму на месцы ў залатым крэсле да слушнага разу, да гасподняга часу. Амінь.

Ад болі ў жываце
Першым разам, лепшым часам Госпаду Богу памалюся, свя­той Прачыстай Маці пакланюся. Святая Прачыстая Божая Маці, прыступі, памажы жывот лячыць. Яшчэ Госпаду Богу памалюся, яшчэ Госпада Бога просім, сягодняшняга святога дзянёчка (...), адкуль сонейка выходзіць, адтуль святая Прачыстая Божая Маці прыходзіць з сярэбранымі рукавамі і залатымі туфлямі. Як сярэбраным рукавом не расшываць, залатым туфлем не расплятаць, жалезнага памосту не ўгінаць, так у (імя) болей у жываце не бываць. Залатнік-залатнічку, стань на свае мястэчка, на залатое крэслечка. Табе па жывату не хадзіць. жывата не таміць і над грудзі не падхадзіць.

Чытаць тры разы.

***
Жывот, жываток, братка мой, чаго ты ўсхадзіўся, чаго ты ўзбаяўся. Ці ты з хады, ці ты з яды, ці ты з уроку, ці ты з прыгавору, ці ты з вялікай цяжасці. Пакуль цябе бабка- шаптуха не ўгаварывала, не ўмаўляла на сваім месцы, залатым хрысце, рабы божай (імя) у русай шарсці, у жоўтай касці станьце на месце куніцай, падніцай. Залатнік, залатнічок, братка мой. Чаго ты ўсхадзіўся, чаго ты ўзбаяуся, ці ты з хады, ці ты з прыгавору, куніцай, падніцай станьце на месцы. Hi я знаю, Гасподзь знае i нам памагае.

Прамаўляць тры разы.

***
Был цар, у него было 12 жонак, 12 імёнаў - да всех паел. Крас­на дзевіца па садочку гуляла, красну травку сабірала да жывоцік (імя) націрала. Iз 12-11, із 11 -10, із 10-9, із 9-8, із 8-7, із 7-6, із 6-5, із 5-4, із 4-3, із 3-2, із 2-1. Я не памагу, пусць Бог паможа. Я - са сло­вам, Бог - з помашчу. Як дух мой лёгак, штоб так (імя) памаглось.

***
Каб не бaлеy жывот (калі і сам забалеў і калі сарвесся)

Гаварыць замову дзевяць раз і ў гэты момант вадзіць вокруг пупка рукой.

- Залатнічку божы чалавеку, ідзі на месцечка, сядзь на залатое крэслечка. Божа Маці, прыдзі, залатнічка на месца пастанаві. Уніз не ападай, крыві не разганяй, бакі не распірай.

***
От жывота
Господу Богу помолімся, святой Прочісце поклонімся. Святая Прочістая Матка Божая, прошу цябе, прыступі і памажы (імя). Молодзец-молоды, золотнік-золоты, прошу цябе, не сушы, не гудзі, ушчувай, все пасыночкі вялікіе і малые, сядзь на своём месцечку, на золотом крэслечку, на шоўковой нітцы, на маковом зернятку, окропіся, от Господа Бога поможыся. Господзі, залюбі мой дух (тры раза).

***
Першым разам, лепшым часам Госпаду Богу памалюся, Гос­паду Богу пакланюся. За полем, за морам, за каменем там сяло гарыць. Ішла Прачыста Божа Маці сяло тушыць. Не сяло тушыць, а ятрась гасіць, пабітае, пасечанае, папаленае, штоб не ятрылася ні з усхода, ні пад поўдзснь, ні маладзіком. Амінь.

Спачатку прачытаць малітву "Отче наш", а затым над крыжам тры разы, кожны раз сплюнуць праз левае ппячо:

- Кіла-кіліца, чырвоная дзявіца, тут табе не садзіцца, тут табе не ляпіцца. Садзіцца табе, ляліцца табе сярод цёмных лясоў, кру­тых берагоў, зыбучых пяскоў, дзе людзі не ходзяць, птушкі не летаюць. Там табе садзіцца, там табе ляпіцца, а з рабы божай(го) (імя) адысці. У імя Бацькі і Сына і Святога Духа. Амінь, амінь, амінь.

Кілу мазаць безымянным пальцам на ноч, да раніцы з ложка не падымацца.

***
Палажыць побач з сабою сучок, глядзець на яго і гаварыць: Грыжа, грыжа, грызёш мяне раз, а я цябе - два, грызёш мяне два, то я цябе - тры, грызёш мяне тры, то я цябе - чатыры, ты мяне - шэсць, я цябе - сем, ты мяне - сем, то я цябе саўсем.

Пасля гэтага трэба грызнуць грыжу і плюнуцъ на сучок. Слюну з сучка мезінцам узяць і мазаць кругом грыжы, гаворачы:

- Як сучок нямой, штоб і грыжа мая навекі занямела.

***
Первым разам, добрым часам Госпаду Богу памалюся. Прачыстай Мацеры пакланюся. Грыжа-грыжуха, ідзі на стара дубішча. Там табе сталы пазасціланы, кубкі паналіваны. За тымі сталамі сядзелі тры дзявіцы, адна - шыла, а другая - вышывала, а трэцця -нічога не знала, толькі грыжу выгаворвала: і родную, і прыродную, і спешную, і падуманую. Тут табе, грыжа, не стаяць, не калоць, не балець, а зразу занямець. А я цябе буду выгаворваць і выдымаць з буйнага жывата, з белага цела, з румянага ліца, з ярых вачэй. Чорт цябе, народжаную, хрышчоную, малітоўную.

***
Водзяиь змылкамі вакруг грыжы і загаворваюць тры разы, пасля чаго змылак зносяць у лес:

- Грызі-грызуня, сарока-балтуння, нясі далей у лес цёмны, у балота глыбокае грызоту, маяту з цела бела. Амінь, амінь, амінь.

***
Чытаюць на воду, хрэсцяць бальное месца і даюць піць баль­ному, прыгаворвая тры разы, пасля гэтага крэсцяцца.
У сінім моры - шчука, падайду бліжа, кланяюся ніжа. Ты, шчука, вынь з раба божага (імя) грыжу-кілу красну, белу, нутрану, касцяну, жыльну, пупавінну, мядову. Камень крэпкі, а слова мае пакрапчэй камня. Амінь, амінь, амінь.

***
Загаворваюць на пуп младзенца, закусуюць пупок тры разы і плююць тры разы праз левае плячо, прыгаворваюць:

- Не грызі, кіла-грыжа, младзенца (імя). Я зубамі загрызу, я сама праглыну, будзе мой загавор-прыгавор крэпак і лепак, крэпча камня калёнага, крэпча сгралы вострай, крэпча нажа булатнага. Ва імя Атца і Сына і Святага Духа. Амінь, амінь, амінь.

***
Загаворваюць пасля раджэння младзенца, перавязвая наварождзенаму пупок:

- Бабушка Саламанідушка ў Прысвятой Багародзіцы. Кілу-грыжу загаворваю шчэкамі меднымі, зубамі жалезнымі. Так і я загаворваю ў раба божага (імя). Будуць мае словы крапчэй да ляпчэй. Амінь, амінь, амінь.

***
Першым разам, божым часам Госпаду Богу памалюсь, етаму дзянечку, святому вечарочку (ці ранню). Грызь-грызішча, ідзі на кладбішча, там пеўні не пяюць, мерцвяцы не ўстаюць, там сталы но­вью, скацеркі пазасціланыя. Там табе, грызь, папіць, пагуляць, а ў етага младзенца на вечны век грыжы не бываць

Ад удару

Ляцела сава, за сталамі не была, мёду, віна не піла. У мяне, у Ганны хрышчонай, удару і звіху ў назе, у руцэ не было. Прачыста Божа Маць, прыступацьме і гэту балсзнь на быстрыя воды адсылацьме.

Вымаўляецца на любое імя, у любы дзень і час. Прагаворваецца дзевяць разоў.

***
Перад тым, як прагаворваюць замову, чытаюць "Отча наш ".

У полі стаіць груша, каля грушы - прыстол, на прыстоле сядзяць тры сястрыцы. Адна - лён цярэ, другая - меле, трэцяя удар выганяе, У раба божага (імя) па касцях не хадзіць, косці не ламіць. Амінь.

***
Ад звіху, удару

Першым разам, летным часам Госпаду Богу памалюся, святой Прачыстай Маці пакланюся. Святая Прачыста, прыступі, дапамажы. Ляціць воран з чужой стараны. Сеў на варотах у чырвоных ботах, хацеў мора запаліць. Як жа мору не гарэць, а ў (імя) звіху, удару не балець.

Пераказаць тры разы.

***
Шла Маць Прачыстая к (імя) звіх выгаварываць і ўдар выдумаць, усе костачкі і сустаўкі састаўляць, і сінія жылы выцягваць, на сінія моры, на ніцыя лозы, на топкія балоты ізсылаць. Там вам гуляць і буяць, у рабы божай (імя) не бываць. Hi я знаю, Гасподзь знае i нам памагае. Я - з духам, а Бог - з помашчу.

Прамаўляць тры разы.

***
Вывіх

Вывіх, вывіх, не будзь ліх (тры разы). Прашу, упрашываю, выхадзі з румянага мяса, жолтай косці. Станет Маць Прачыстая на помашч. Я не памагу, сам Гасподзь паможа. Я - са словам, Бог - з помашчу. Як дух мой лёгак, штоб так (імя) стала легка.

***
Первым разам, божым часам Госпаду Богу памалюсь, святой Мацеры Прачыстай пакланюсь. Святыя святцы, вы - памашнікі, памагаеце всему міру, памажыце і мне раба божа (імя) вывіх выгаварыць.

Ехал Гасподзь Бог на вараном кане па залатом масту. Мосцік абурылся, ножка вывіхнулась. Удар - падскачыл жар. Касці не ламі, гарачай крыві не разлівай. Манер Прачыстая стаяла, косці ўстанаўляла, да помашч (імя) давала. На сінім моры белы камень ляжьшь, на том камне тры сястрыцы сядзіць. Ані не ш'ют, не вышывают, толька вывіх выгаварывают.

***
Удар
Удар словам разганяю, касці і суставы на места ўпраўляю, кроў кіпучую ўнімаю, Госпада Бога на помашч прызываю. Шол Гасподзь Бог чэраз каменны мост, на залатую грасцінку апірался, шолкавым платком уцірался, раба божай (імя) помашч даваць сабірался. Вся боль твая раба божа (імя) сквозь тот мост правалілась, костачкі, сустаўчыкі на места ўстанавілісь, кроў гарачая на жылам сцялілась. Амінь!

Тры разы.

***
Ад удару, звіху, расцяжэння

Першым разам, добрым часам прашу Госпада Бога і Духа Свя­тога. Ішоў Хрыстос чэраз калінавы мост з двума апосталамі. Мост зламаўся, рабы божай (імя) удар балець суняўся. Ты, удар, перастань, балець не стань, па касці не хадзі, касці не ламі, сініх жыл не сушы, рыжага мяса не крышы, костачка да костачкі, сустаў на сустаў, штоб балець перастаў. Я - словам, а Гасподзь Бог - з помашчу.

***
Ад звіха

У чыстым полечку ехау Божачка на сівінькім коніку. Конь спатыкнуўся, звіх звіхнуўся. Канёчак устаў - звіх на места стаў, костачка ў костачку, суставічак у сустаўку, жылачка к жылачцы, цела к целу, мяса к мясу. Як сухому дубу ў лесе не раскідацца, так звіху не атрыгацца. Амінь.

***
Госпаду Богу памолімся, Ісусу Хрысту паклонімся. Ехаў Ісус Хрыстос із нябёс на сівом кане, конь спатыкнуўся, сустаў ушчаўкнуўся. Шлі тры пані купалі, траўку шчыпалі, сустаў устаўлялі: косці - к касцям, мошчы - к машчам, ізвіх шэпталі. Амінь.

Паўтараць замову тры разы. У час маўлення замовы той, хто яе чытае, павінен сваімі рукамі масіраваць тое месца, якое ў чалавека баліць.

***
Госпадзі Божа, прыступі, Госпадзі Божа, памажы, свята Прычыста, свята нядзелька, святы ауторак хрыстовы. Святы Божа гасудар, я прыступаю, звіх, ятрасць і ўдар угавараю. Ішла баба за дзевяць міль, несла пясок на вілках, нясокупаў і звіх, ятрасць і ўдар пранаў.

***
Ад удараў
Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Божай Маці пакланюся. Прачыстая Божая Маці з прыстолу уставала, рабе божай (імя) по­мачы стала, удар шаптала. Вдарнічку, пакоціся па бурачнічку, не всхожайся не ў дзяньку, не ў маладзічку, не ў прекросе. Больш табе, удару, не схожаці ніколі, сколькі ў гаду празнікаў, столькі прыдзе памочнікаў. Амінь, Госпадзі.

***
Звіх і опухаль
Прошу цябе, Господа Бога, і цябе, святая Прочістая Матка Божая, прыступіце і памажыце (імя). Звіх, по косці не ходзі, косці не ломі, одкуль вы взяліся, одкуль показаліся, я ж цябе ўмаляю, я ж цябе ўговораю, за ніцые лозы отправляю, я - со словамі, а Бог - с помоччю.

Дзевяць раз.

***
От удара
Прошу цябе, Господа Бога, і цябе, святая Прочістая Матка Божая, прыступі і памажы (імя). Удар, по косці не ходзі, косці не ломі. Я цябе ўмаляю, я цябе ўговораю, па места ўстонавляю, сустаў с суставом, костка с косткой, жыла с жылой, кров с кровью, штоб не очіналася, не ўпаміналася на востаньі ўсхода і молодзіком, ні во векі веков. Господзі, злюбі мой дух.

Тры раза.

***
Узяць сухі бярозавы дубчык і вадзіць ім.

- Господу Богу помолюса, святой Прачыстай Мацеры пок­лонюса Прачыстая Божая Матачка, прыступі, дапамажы. Як этому дзераву парасткаў не пускаць, так этому удару тут не буваць. К Богу слыхом, а (імя) помоччу.

***
Ад звіху

Господу Богу помолюса, святой Прачыстай Мацеры покло­нюса. Прачыстая Божая Матачка, прыступі, дапамажы. Ішоў звіх ударом цераз дзевяць суставаў, звіх касцяны, звіх дзеравянны. Дзе ты стаў: ці на маету, ці на гладкай дарозе. Я ж цябе ўгавараю, умаўляю з белае касці, з чырвонас крыві, жоўтого мозгу, румяного цела (імя) Богом слыхом і помоччу.

***
Госпаду Богу памалюся, Мацеры Божай пакланюся. Устаньце, усе святыя, на помач з (імя) звіх гаварыць. Ехаў Ісус Хрыстос з Сіянскай гары на сваім кані праз огненную рэчку, праз драцяны мост. Мост пераламаўся, конь спатыкнуўся, сустаў на месца стаў. Штоб гэтаму рабу божаму звіх мінуўся. Амінь.

***
Прасвятая Прачыста ехала на сівым кані чэраз залаты мост. Конь спатыкнуўся, сустаў звіхнуўся. Конь устаў, сустаў на месца стаў. Амінь.

Дуць на звіхнутае месца і пляваць убок. Бабка-шаптуха замаўляе і гладзіць звіхнутае месца Пасля кажнага пранаўлення накладваюць крыж.

***
Первым разам, божым часам Госпаду Богу памалюся. Узвіх, узвіх, тут табе ні стаяць, косці ні ламаць, цела ні пушыць з буйнай касці, з гарачай крыві. Я - з словам, я - з духам. Госпадзі, палюбі мой дух.

Зглаз і падзіўкі

Рання зараніца, і асподня памашніца. Я - словам, Гаспод - з помашчу. Падзівак, зглаз мужчынскія, жаночыя, дзявочыя, хлапечыя, парабечыя, ветраныя, вадзяныя. Прачысга Божа Маць, прыс­тупацьме, гэтыя ўрокі, падзіўкі забірацьме. На сухія ляса, на ніцыя лозы, на быстрыя воды адсылацьме.

Прагаворваецца раніцай або днём дзевяць разоў на імя таго, хто хварэе.

***
Ад сглазу

Наліць у стакан вады чуць болей палавіны. Затым палажыць у яго нож, вілку, сталовую і чайную ложкі, як бы абмыць іх у ста­кане і вынуць. Адпіць некалькі глыткоў вады із стакана. Затым легці ў караваць і абцерці вадой ногі, рукі, жывот, грудзі і ліцо. Пастарацца паскарэй заснуць. Пасля сну ад зглазу не застанецца і сляда.

***
Ад зглазу дурнога
Ва імя Атца і Сына і Святага Духа, цара зямнога, пара марскога, цара нябеснага, спасі, памілуй раба (імя) ад дурнога зглазу і ад ліхога чалавека

***
Госпадзі Божа, васкрэсні, маю малітву вазлюбі, вазнесі да Госпада Бога і Мацеры Прачыстай. Вячэрняя ілі утренняя зорачка, Прачыстая Матачка, прыступісь на помач, святы (панядзельнічак, уторнічак), на ратуначак. Не сама гавару, з сабой разгаварываю, а Гасподзь Бог са мной і Мацер Божая. Iду я шырокай дарогай, устрэчу самога Госпада Бога і Маць Прачыстую, Госпада Бога з праскурай, Мацер Прачыстую з пасхай, ка мне ўсех людзей з дабратой і лас­кай. Штоб яны пілі і елі, на мяне ласку мелі, штобы яны пілі, гулялі, ка мне чэсць малі.

***
Госпадзі Божа, васкресні, маю малітву вазлюбі, вазнесі да Госпада Бога і Мацеры Прачыстай. Вячэрняя ілі утренняя зорачка, Прачыстая Матачка, прыступісь на помач, святы (панядзельнічак, уторнічак...), на ратуначак. Не сама гавару, з сабой разгаварываю, а Гасподзь Бог са мной і Мацер Божая. 1ду я на суд, навстрэчу мне гроб нясут. Уперадзі замок закрыт на 12 замкоў, на 12 дзвярэй. Так закрой ім, Госпадзі, губы і зубы.

***
Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Мацеры ўкланюся, якому там дзянёчку, такому і часочку, якой зарыцы, такой парыцы. Дай, Госпадзі, на помач рабу свайму (імя). Угаворваю, умаўляю падзіўнае, умоўнае, прыгаворнае, пацешнае, сонечнае, месячнае, ветраныя, агнявыя, віхраныя, хлапецкія, дзявочыя, сіраціныя, удавіныя, усіх людзей і маленькіх дзяцей. Угаворваю і з рук, і з ног, і з гала­вы, і з жывата, з рацівага сэрца, з краснай печані, з касцей па костачцы, з буйнай галавы, з русага воласа, з громкага голаса. Вымаўляю, Мацер Божую заступніцу на помач прызываю.

Замова паўтараейца тры разы.

Як баляць зубы

-Маладзічок, маладзічок, на тым свеце бываў?

- Бываў.

- Там маіх родных відаў?

- Відаў

- У іх зубы не баляць?

- Не баляць.

- Няхай і ў мяне не баляць.

Выконваецца ноччу або на світанні. Той, хто кажа, павінен стаяць на адным месцы, глядзець на месяц і прагаворваць замову.

***
Ад зубоў

Першым разам, лепшым часам, ранняю зарою, добраю парою, зоры-зараніны, божыя памашніцы. Сама я прыступаю, Госпада Бо­га і Прачыстую Маці на помач прызываю.

- Зубы-зубы, з чаго ж вы змяніліся?

- З вады, з яды. Прыдумчывыя, прыгаворчывыя, прыстрэчныя, прысмешныя.

- Маладзік-маладзік, у цябе рог залаты. Ты ў моры купаўся і нам паказаўся. Ці быў ты на тым свеце?

-Не.

-Ці бачыў майго дзеда?

-Не.

- Хай у (імя) не баляць і не шчымяць. Як на небе ясны месяц, а ў моры белы камень, а ў полі шэры заяц, як гэтым тром асобам за сталом не сядзець, судоў не судзіць, так у рачыстай, хрышчонай (імя) зубам не балець.

Чытаць тры разы, сплёўваць цераз левое плячо.

***
- Месяц, князь малады, у цябе рог залаты. Ці быў ты на тым свеце, ці бачыў мёртвых душ?

- Быў, бачыў. Мёртвыя ляжаць, ляжаць ціха.

- А ў іх зубы не баляць?

- Не.

- Няхай не баляць і ў мяне.

***
На рацэ, на моры (паутарыць тры разы), на моры, на акіяне (тры рачы) стаіць стульчык. На этам стульчыку сядзіць Прасвятая Багародзіца Маць. Яна загаварывае зубы. Зуб, зуб, не балі, зубную боль удалі.

Паутарыць тры разы.

***
Цемянны зуб

Зялёны дуб, зялёны дуб, вазьмі цемяннога зуба прыбуйнага, прымурованага, палуночнага, штоб не ачынаўся, не памінаўся ні васходам, ні поўднем, ні маладзіком.

Тры разы.

Запісанаў в. Новая Гусявіца ад Барабанавай Аляксандры Міхайлауны, 1941 г.и., студэнткай Барабанавай В.

***
От зубной боли на звезды
Звёзды на небе, рыбы в воде, мертвец в гробу. Когда мертвец из гроба встанет, тогда заболит зуб у раба божьего (имя).

***
Ад зубнога болю (зубішча)
Мацер Божая на прыстоле стаяла, з Ісусам Хрыстом разгаварывала, рабу божаму (імя) зубішча замаўляла. Зубішча, зубішча, ідзіце на лясішча, лясішча ападае, а зубішча ў раба божага(імя) зажывае. Амінь.

***
Для зубоў
Месяц - на небе, звер - у лесе, рыба - у моры. Штоб не балелі зубы ў раба божага (імя). Паўтараць тры разы.

***
Нагаварыць на ваду і выпіць яе:

- Чатыры сястріцы, Захарій ды Макарій, сястра Дарья ды Ма­рья, ды сястра Ульяна, самі гаварілі, кабы ў раба божего (імя) шчокі не пухлі, зубы не балелі век по веку, атныне до веку. Цем маім славам ключ і замок. Ключ - у воду, а замок - у гору.

***
Замовляць зубі на крапіве

Матушка-крапівушка, святое дзеревцо. Есць у меня раб божы, у его на зубах черві. Ты іх выведзі, а еслі не выведзеш, то я цебя вісушу, а выведзеш, то я цебя в треці дзень отпушчу. Амінь.

***
Калі прамаўляюць гэту замову, маюць наўвазе того, хто зусім нядаўна помер. Той, хто прамаўляе, павінен быў ведаць гэтага чалавека

- Месяц-маладзічэ, ты ходзіш па небу, бачыш (таго, хто памёр), цi не баляць у мертвеца зубы?

- Не.

- Хай не баляць і ў мяне.

***
Замова гаворыцца тады, калі чалавек первы раз пабачыць маладзік. Перакрасціцца і не саступаючы з места і паглядаючы на сярпок, прагаварьщь тры разы замову з упамінаннем маладзіка. Нельга замову шаптаць под строкой, а на дварэ, відам да месяца, а калі яго няма - пазіраць на неба. Можна стаяць на крыльцэ. Нават лепей, калі хворы стане нагамі на камень, можна ўзяцца за дубовы капок. Замаўляць на вадзе ці на хлебе:

- Маладзік мачады, у цябе рог залаты, на моры купаўся, мне паказаўся. Табе - цёмны ночьг, а мне - светлы очы. Табе - на высату, мне - на красату, табе - на ўбытак, а мне - на прыбытак. Пытаўся стары ў маладого, ці баляць зубы ў мяртвого. Не баляць у смерці і ў мяне да смерці.

***
Месяц ты, месячык, срэбныя рожкі, златыя ножкі. Зыдзі ты, ме­сяц, здымі маю зубную скорбь, унясі боль пад воблакі. Мая скорбь ні мала, ні цяжка, а твая сіла магуча. Мне скорбі не пералесць, а тваёй сіле перанесць. Вось зуб, вось два, вось тры - усе тваі, вазьмі маю скорбь. Месяц ты, месячык, укрой ад мяне зубную скорбь.

***
Іду я ні вуліцаю, ні дарогаю, а па пустым завулкам, па вурагам, па каналам. Насустрач мне заяц. - Заяц ты, заяц, дзе твае зубы? Аддай свае мне, а мае вазьмі сабе. Iду я ні сцяжынкаю, ні дарогаю, а цёмным лесам, сырым борам. Насустрач мне серы воўк. - Воўча ты воўча, дзе твае зубы? Вось табе мае зубы, а ты аддай мне свае. Iду я ні зямлёю, ні вадою, а чыстым полем, квяцістым лугам. Насустрач мне старая баба. - Старая ты баба, дзе твае зубы? Вазьмі ты воўчыя зубы, аддай мне свае выпалыя. Замаўляю я зубы крэпка-крэпка ў раба (імя) па сей дзень, па сей час, на векі вякоў. Амінь.

***
Господу Богу помалюся, Господа Бога попрашу, прыступіце і памажыце (імя) зубы лечіць.

- Месяц, месяц, гдзе ты был?

- На том свеце.

- Мёртвых бачіў, што робяць мёртвые?

- Лежаць, не варочаюцца.

- Штобы ў раба божага (імя) зубы не балелі, не шчімелі, не варочаліся, ні всходом, ні подходом, ні молодзіком, ні во вскі веков. Моі слова, Гасподняя помоч. Амінь (тры раза).

***
От зубной скорби
Заря-зарица, красная девица, полуночница, в поле заяц, в море камень, на дне лимарь. Покрой ты, зарница, мои зубы скорбные сво­ею фатою от проклятого лимаря. За твоим покровом уцелеют мои зубы. Враг лимарь, откачнись от меня, а если ты будешь грызть мои белые зубы, сокрою тебя в бездны преисподние. Слово мое крепкое.

***
На моры шчука, а ў лясу мядзведзь с однае чашы йілі і елі, штоб у (імя) зубы не балелі. К Богу слыхом, а (імя) помоччу.

***
На моры, на акіяне, на востраве на Буяне стаіць апостальская царква, стаіць Маці Прысвятая Багародзіца і прыпадобны Анціпій, зубны цаліцель. Ен просіць і моліць угоднікаў божых аб рабе божам (імя), як бы ў вас, угоднікі божыя, зубы не балелі, так бы ў ра­ба божага (імя) зубы не балелі. У імя Атца і Сына і Святога Духа. Амінь, амінь, амінь.

***
Чытаюць на маладзік тры разы і пры гэтым плююць тры разы проз левае плячо

- Месяц - у небе, сонца-у дубе, а чарвяк- у зубе. Амінь, амінь, амінь.

***
Загаворваюць зубную боль намаладзік, выйшаўшы навуліцу:

- Млад месяц малады, на тым свеце быў? -Быў.

- Усопшых бачьгў?

- Бачыў.

- Як у ўсопшых зубы не баляць, так і ў раба божага (імя) зубы не баляць. Ва імя Атца і Сына і Святага Духа. Амінь, амінь. амінь.

***
Чытаюць на маладзік, паказваюць на яловы сучок або на рэдзьку:

- На моры, на акіяне, на остраве на Буяне стаіць цэркаў. У цэркві гэтай сядзіць Маць Прысвятая Багародзіца і прынадобны Анціпей - зубны лекар. Просіць ён і моліць угоднікаў божых о рабе божай (імя). Як бы ў вас, угоднікі божыя, зубы не балелі, так бы не балелі зубы ў рабы божай (імя). Ва імя Атца і Сына і Духа Святага. Амінь, амінь, амінь.

***
На кладбішчы трэба ўзняць фартух, як баляць зубы, падайці к хрэсту і ля яго лентай ці фартухом абкруціць палец і выцярэць са­бе ва рту і сказаць:

- Як (імя таго, на чэй магіле стаіць) сціснуў зубы, штоб так не балелі і ў мяне.

***
Выхажу з варот у вароты, з дзвярэй у дзверы, чыста неба пад сілы нябесныя. На небе, ясны зорачкі, свяціце. Мацер Божая па не­бу хадзіла з яркімі зорамі, з белымі зубамі, яркі зоры зажыгала, бе­лы зубы замаўляла, штоб яркія зоры гарэлі, белы зубы не балелі.

Ад спуду
На сінім моры вышка, на той вышцы - дуб, на тым дубу - дванаццаць какатоў, на тых какатах - дванаццаць ангелаў, яны пяюць, васпяваюць, злога духа з раба божага (імя) выганяюць з касцей, рук, ног, галавы, цела. Згінь у ноч, як і ў дзень. Госпадзі, на помач. Амінь.

Прагаворваюць дзевяць разоў на ноч, калі спуд праяўляецца ноччу.

***
Першым разам, лепшым часам прашу Госпада Бога, святога Хрыста прыступі, дапамажы (імя) спалох лячыць. I прашу ўсіх жывых і мяртвых, старых і малых золата, срэбра прымайце, а (імя) здароўем надзяляйце, а вам - рай святы.

Пераказаць тры разы.

***
Шла красная дзевіца на мора гуляці, не ўмела яна ні ткаці, ні прасці, ні платков вышываці, ні взоры лячыці, толькі ўмела з (імя) пужанне, бальшое ліха лячыць, патайнік выдумаць з усіх касцей выбіраць і сустаўкі састаўляць і сінія жылы выцягіваць. Патайнік вы­думаць, на сінія моры іх ссылаць, на ніцыя лозы, на топкія балоты, там вам гуляці і буяці, у рабы божай (імя) не бываці. Раба божа, мой дух, а Гасподняя помашч, всякае дыханіе от хваліць Госпада Бога.

Прамаўляць тры разы ўранні і ўвечары.

***
Выгаварываю з (імя) пужанне, влеканне бацькава, маткіна, курынае, вуцінае, гусінае, сабачае, цялячае, кароўскае, дзявоцкае, хлапоцкае, парабоцкае. Выгаварываю пужанне з ярых воч, з чорных бров, з румянага ліца, з рацівага сэрца, з усіх жылачак і спажылачак, і па касцях не хадзіць, і касцей не ламіць, рацівага сэрца не знабіць, гаручае крыві не паліць. Ідзі, пужанне, влеканне, на сухія лясы, на топкія балоты, на жолтыя пяскі, на ніцыя лозы, там табе гуляці і буяці, у рабы божай (імя) не бываці. Не я знаю, Гасподзь знае і нам памагае.

Прамаўляць тры разы.

***
Іспуг

Не сама с сабой, а Гасподзь са мной і Прачыстая Мацер Божая памагала, усіх святых сазывала. I я с німі прыступала і выгаварвала. Ты, спуг, встрэцілся в саду, в лесу, гародзе, на отчым парозе. Іспуг атцоўскі, мацярынскі, хлапоцкі, мужской, парабоцкі, жэнскі, агнявы, вадзяны, курыны, каціны, уціны, сабачы, снаваны, аткаці ад раба божыя (імя), выйдзі з касцей, машчэй, ясных ачэй, са шчырага серпа, бела цельца. Па касці табе не хадзіць, касцей не ламаць, жывот не сушыць, серпа не таміць. Выйдзі із раба божыя (імя) лёгкім духам, рассыпся горным макам, атайдзі на мхі, балоты. Там табе есць і піць, і гуляць, а ў целе раба божыя (імя) большэ не бываць. Я - словам, а Бог - з помашчу (тры разы). Амінь.

***
В вадзе, в едзе, в гульне, в смехе, в страхе падзіўныя, насыпныя ідзіце ж вы, урокі, улёкі, (імя) па полі. Там вам піценье, ядзенье, (імя) васпамажэнье. Ідзіце ж вы, урокі, улёкі, на крутыя горы, на нізкія лозы, а (імя) в целе не стаяць, касцей не ламаць, гаручых слёз не разліваць і в сне не стаяць. Я не памагу, пусць Бог паможа. Я - са словам. Бог - з помашчу. Як дух мой лёгак, штоб так (імя) памаглось легка.

***
Ад спалоха
Брала льняную нітку, красную трапку на коленка. Патом па­ліла тую нітку, шаптала на яе. Брала з печкі вугольчыкі, шчэпаць солі. Шаптала на соль перад іконай. Вадзіла над галавой вугольчыкамі, сплёўвала ўбок.

Запісанаў г. Ветка ад Рабой Наталлі Міхайлаўны, 1956 г.н., Вяргеенка С.А.,

студэнткамі Гарбуновай Г., Чырковай Я., Швед Г. (2009)

***
От іспуга
Першым разам, добрым часам Госпаду Богу памалюся, Прысвятой Багародзіце пакланюся, памагі ўгаворваць. Урокі і ўлёкі выгаварваю с касцей, с галавы буйнай і з чар крыві гарачай, і ссылаю на мха, на балота, на сухія ляскі, на жоўтыя пяскі. Там табе ваяваць і на (імя) ні быць, серца ні знабіць. Чур, цебе наражоны, хрышчоны. Як з гyci вада, так і з нябе худоба. Не любіші меня, любі Господні дух. Амінь.

***
Бег ваўчок, стальны хвасток, ільняныя ножкі. У канцы новага сяла, каля Сідарава двара стаялі мужчыны з шапкамі, жанчыны з наміткамі, дзяўчаты з платкамі. Парні палкамі махалі, ваўчка іспугалі, і іспуг ад (імя лечашчага) прагналі. Ва імя Атца і Сына і Святага Духа.

Тры раза.

***
Ляк-лячок, красны панічок, я буду вышэптываць-выгаварываць з кашчэй, з машчэй, з крыві, з красаты, з чорных броў. Iдзі на гару. На гары стаяць кубкі паналіваныя, сталы пазасціланыя. Там вам піць і гуляць, рабе божай Анастасіі спакой даваць.

***
Ад ляку (іспугу)
У суботу рана сонейка ўзыходзе, Прычыстая Божыя Мацер па садочку ходзе. Па садочку ходзе, расічку збівае, усіх святых на помач прызывае: "Антоній, Фядосій, прыдзіце, намагіце рабе божай Анастасіі". Ляк вышэптываецца-выгаварываецца із кашчэй, із машчэй.

Запісана ў в. Крупен ад Качанавай Ніны Фёдараўны, 1951 г.н., студэнткай Сяргеенка В.

***
Першым разом, лепшым часом говоря, пляг на куріны знак, на белое яйцо, на шчарое серцэ катоў, собакі, свінячі, коровячі от (імя) рождзёного, хрішчоного шляг забіраю, на расходней дороге раскідаю, гдзе ветры не веют, гдзе сонцэ не греет.

Заговор читается три дня по три раза на куриное яйцо. Во время заговора яйцо водится по лицу, по животу, пока читается. Потом яйца убирают. Через три дня это яйцо разбивают в ста­кан с водой. От яйца начинают подниматься столбики с пузырь­ками и смотрят, сильный ли был испуг. Чем больше столбиков, тем сильней был испуг. В наших условиях со стакана выливается в унитаз и смывается водой. В деревне скармливается собаке.

***
Господу Богу помолюса, Пречістой Божай Mauepi поклонюса. Пречіста Божа Маці, пріступі, поможы (імя) ляк віговораці. Пора покідаць (імя) на спокой даць. Як вон спіць, шчоб його ліхо спала. Ляк мужчінскі, жоночі, паробочі, подумані, погодзі, із воды, із вет­ру, із всякого дзерева, тут тобе не ходзіць. под бокі не подпіраць. Ідзі на лес, дзе вецер не вее, дзе сонце не грэе, там тобе будзе піценне, ядзенне, гулянне і лёгке спочіванне, а тут тобе не мае ні піцення, ядзення, гуляния і лёгкого спочівання. Амінь.

Дзевяць раз.

***
Ад ляку, спуду
Госпаду Богу памалюся, Іісусу Хрысту пакланюся, Прачыстай святой Мацеры Божай пакаруся. Прачыстая святая Маці Божая, прыдзі, памажы раждзёнаму-крашчонаму (імя) іспуг шаптаці. Лякі-лякі, раз, лякі-лякі, два, лякі-лякі, тры, лякі-лякі, чатыры, лякі-лякі, пяць, лякі-лякі, шэсць, лякі-лякі, сем, лякі-лякі, восем, лякі-лякі, дзевяць.

Пасля прамаўлення плюнуць адзін раз.

***
Наліць у кружку халодной вады, аў другой кружцы растапіць воск. Дзіця пасадзіць на порог тварам да захода сонца. Над головой дзіцяці ў кружку з вадой уліваць воск і казаць:

- Выліваюцца спуды за парогі з касцей, з почак, з сэрца, з крыві, з буйной галавы (імя). Амінь.

Выліваць тры дні вечарам. Пасля можна будзе на вадзе naбачыць, з-за чаго дзіцё спалохалася. Ваду пасля заговора патрэбна выліць на дорогу.

***
Влакі (іспуг)
Першым разком, добрым часком Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Божай Матачцы пакланюся. Прачыстая Божа Матачка, прыступі, да мой дух палюбі (імя) влякі ўговораці.

***
О, пуд-пудзішча, выгаварваю я цябе з буйнай галавы, з русага воласа, з рацівага сэрца, з жыл, з касцей, з суставаў божага раба (імя).

***
Перакрысціцца тры разы, а як закончыш, трэба здуць, сплю­нуць, здуць, сплюнуць і г.д. Гаварыць сзадзі:

- Крэст пада мною, крэст нада мною, атступі, вражэ, чатырох углоў, пецярых дзвярэй. Бог ідзе - сам Гасподзь Бог з ангеламі сцерагі мяне, каб я нікога не баялася і нікога не пугалася: ні змея, ні звера, ні страха, ні праха і ні ліхога, і ні плахога, штоб ішла, весялілась, каб рай тварыўся нада мною.

***
Праговорваць нада пасля абеду:

- Господу Богу помолюса, Прочістой Божэй Мацер поклонюса. Прочіста Божа Маці, прідзі, поможы спуг уговораці. Первым разом, першым часом (імя) спуг шэптаці. Молодзічок молодой, твой рожок золотой. Ці ты вымершы быу, ці пужаюцца цябе, не пытаюцца, ці боліць жывоцік у цябе. Не боліць, хай у (імя) не боліць.

Дапамагла: Бандарэнка Э.В., Шабуні 3.В. і інш.

***
У чыстом полі стаіць дуб, на дубе сядзіць голуб без крыл, без мяса і без ног, голуб упаў - спуг прапаў.

***
Ад спалоху

Першым разам, лепшым часам Госпаду Богу памалюсь, свя­той Прачысце пакланюсь. Святая Маць Прачыста, памажы. А на полі стаіць іва, на той іве - сухі дуб без карэнпя, без галля, без лісця, без вярха. На том дубе сідзіць пташка без пер’яу, без крыльцаў, без ножак, без кіпцяў, без дзюбкі, без галоўкі. Як табе, пташка, нідзе не лятаць, так (імя) раждзёнай, хрышчонай ні пуду, ні жыту, ніякай балезні не відаць. Спаць, гуляць і прыбываць.

Замаўляць тры разы (раніцай і на ноч), паўтараючы дзесяць раз. Замаўляць, седзячы пад образом: чалавек, які замаўляе, сядзіць пазадзе спалоханага чалавека.

***
Первым разочком, лепшым часочком Господу Богу помолюса, святой Прачыстай Мацеры поклонюса. Прачыстая Божая Матачка, прыступі, дапамажы. Выгоняю пераполох з галавы да ног: з ілба, з ушэй, з грудзей, з жывата, з усіх пальчыкаў, з усіх сустаўчыкаў, з белае касці, з чырвонае крыві, з жоўтого мозгу, з румяного цела (імя). К Богу слыхом, а (імя) помоччу.

***
Перад замовай бяруцъ нож, і калі чалавек сядзіць на стуле, бабка-шаптуха павінна чытаць замову і гаварыць такія словы:

- Першым разам, лепшым часам.

Пляваць убок тры разы. Нажом над головой ставіць крыж. Затым:

- Другім разам, лепшым часам... і трэцім разам, лепшым часам...

Шаптуха павінна гаварыць пасля абеду:

- Дуб стаіць па полі, на том дубе сядзіць птах. Як таму птаху ў полі не лятаці, так таму дзіцяці век спуду не бываці. Амінь.

Тры разы.

***
Госпаду Богу памалюся, святой Прачысце пакланюся. I ні раз, і ні два, і ні тры, і ні чатыры, і ні пяць, і ні шэсць, і ні сем, і ні восем, і ні дзевяць, гаварай, маўляй - кашачая, заячая, сабачая, гусіная, курыная, тхарыная, свінячая, такалёвая, выходзь з касці, з маршчы, з румянага (імя) цела. Амінь.

***
Бег сабачка цераз мост, чатыры лапы, адзін хвост, на масточку забрахаў, Вольцы ліха адагнаў.

***
Шэпчуць тры разы, пры гэтым плююць праз левае плячо.

- Устану, благаславясь, да пайду, перакрэсцясь, з варот варатамі, з дзвярэй дзвярамі. Правядзі мяне, Гасподзь, як выйшаў, так і пайшоў. Амінь, амінь, амінь.

***
Кажуць тры разы, пры гэтым плююць проз левае плячо:

- Як месяц - на ўцёк, так з раба божага (імя) іспуг - на ўцёк. Амінь, амінь, амінь.

***
Як на сінім моры, на лукаморы, стаіць дуб на двінаннаць какатоў, па двінаццаць каранёў. На тым дубу тры дзявіцы гулялі, не ўмелі яны ні ткаць, ні прасць, толькі з етага младзенца пужанне выганяць бацькіна, маткіна, кацінае, гусінае, курынае, сабачае, авечае, чалавечае. Святая Маць Прачыстая, вывадзі з етага младзенца ету балезнь, вывадзі ўрошную і прыгаворную, пужаную і зліканую. Амінь.

***
Госпаду Богу памалюся, Прачыстай Мацеры ўкланюся, якому там дзянёчку, такому і часочку, якой зарыцы, такой парьщы. Дай, Госпадзі, на помач рабу свайму (імя). Угаварваю спуганне, страчанне уцешнае, нацешнае і з рук, і з ног, і з жывата, з рацівага сэрца, з краснай печані, з касцей-пакостачак, з жыл, з паджылак, з яркіх воч, з русаіа воласу, з громкага голасу. Датуль ты, спуг, хадзіў, сэрца таміў, сіні жылкі марыў. Як мой дух пачуў, тут табе не бываць, у раба божага (імя) не стаяць, косці не ламіць, сэрца не ташніць, валасы не чарніць, сініх жылак не марыць. Спалюбі ж мой дух, Гасподне слова. Духам змаўляю, славамі ўпрашаю, худа назад, дабро наперад.

Замова паутараецца тры разы.

***
Шоў Бог Хрыстос цераз калінавы мост, златой грасцінкай папіраўся. Як гэтаму мосціку не ламацца, не прагібацца, так гэтаму (імя) не пугацца, не ўлікацца. Датуль пуганне, уліканне стаяла, пакуль я бабай не стала. Спаць лажусь, на бачок перавярнусь. Маць Прачыстая ў мяне. Што Маці Прачыстай, то і мне